Mất sạch tiền vì “thao túng tâm lý”, cảnh báo chiêu lừa tinh vi

Chị Q.H cho hay, tình huống chị gặp phải rất quen thuộc. Cuộc gọi từ số máy 0943138561 hỏi chị có phải chị chưa đóng tiền điện tháng 2. Khi chị hỏi tiền điện nào, thì người này nói là của P.X.H". P.X.H một nông dân ở Chương Mỹ, là người từng chuyển nhượng cho cho chị một mảnh đất nhỏ từ cách đây 12 năm, nhưng cho đến nay vẫn hiển thị trên hóa đơn tiền điện của chị.

Đúng là chị chưa đóng tiền điện tháng 2 cho hóa đơn này. Vì vậy, chị cảm ơn người gọi điện. Người gọi điện nhắc: "Chị đóng xong thì nhớ gửi hóa đơn cho số máy 0828239635, bạn ấy là người trực kỹ thuật, để bạn ấy biết là chị đã đóng tiền điện".

“Từ khóa P.X.H khiến chị tôi đây là cuộc gọi của người bên điện lực, bởi tôi không nghĩ có ai đó biết tôi là người bấy lâu nay vẫn đóng tiền điện cho hóa đơn mang tên P.X.H ngoài người của điện lực”, chị chia sẻ.

Theo chị, nếu câu chuyện dừng ở đây thì không có gì để nói. Chị chỉ cần vào tài khoản ngân hàng rồi đóng tiền điện là xong. Nếu sau đó phát sinh ra những yêu cầu này kia thì chắc là chị sẽ cảnh giác. Nhưng rồi, vì tin tưởng là người của điện lực, chị bèn hỏi người này về một thủ tục mà chị đang vướng với bên điện lực, liên quan tới cái hóa đơn điện mang tên P.X.H. ).

Đó là muốn đổi tên trên hóa đơn tiền điện từ P.X.H sang tên mình sau hơn 12 năm. Vì việc đến Chương Mỹ quá mất công, nên chị chọn làm thủ tục qua app. Vào ngày 20.3, chị gọi đến tổng đài 19001288 và được hướng dẫn đăng nhập vào trang web điện lực để yêu cầu đổi tên. Sau khi điền thông tin, hệ thống thông báo sẽ xử lý trong 72 giờ.

Ngày 21.3 (thứ 6 tuần trước), một phụ nữ gọi lại yêu cầu phải có đơn từ P.X.H thì mới hoàn tất thủ tục. Chị yêu cầu người này gửi yêu cầu qua email mà chị đã khai trên app điện lực. Sau đó, cuộc gọi kết thúc. Chị định một vài ngày nữa nếu không nhận được mail hoặc không ai liên hệ lại thì chị sẽ phải chủ động liên hệ cho điện lực. Vì thế, bỗng nhiên có một "nhân viên kỹ thuật điện" lực xuất hiện, chị liền tận dụng để hỏi cách xử lý.

Sau khi nghe chia sẻ của chị, “nhân viên kỹ thuật” này nói việc này rất phức tạp nên nhất định phải dùng cuộc gọi video để còn hướng dẫn thao tác. “Bắt đầu từ đây thì tôi hoàn toàn bị bên kia thao túng, làm theo tất cả những gì bên kia hướng dẫn”, chị Q.H chia sẻ.

Nhân viên yêu cầu chị vào app điện lực trên điện thoại và không hỗ trợ trên máy tính. Dù chị đề nghị liên lạc qua Messenger, nhân viên yêu cầu chỉ sử dụng Zalo trong giờ làm việc. Sau khi chuyển sang Zalo và theo hướng dẫn của nhân viên, chị cập nhật app EPoint, điền thông tin và nhận mã OTP từ EVNHANOI.

Tiếp theo, nhân viên yêu cầu chị thực hiện một loạt thao tác phức tạp, bao gồm quét mã bằng CCCD, liên kết app ngân hàng với điện lực, khiến chị cảm thấy rất rối. Trong suốt quá trình, nhân viên vẫn yêu cầu chị giữ yên CCCD để app nhận chip.

Dù ban đầu có sự nghi ngờ, nhưng vì sự tin tưởng đã được xây dựng từ các bước trước đó, chị đã vô thức làm theo các yêu cầu của nhân viên. Cuối cùng, sau khi được yêu cầu chuyển 2.000 đồng, để “thử xem kết nối có hoạt động” không, chị phát hiện ra mình đã chuyển hết tiền vào tài khoản có tên Trần Hữu Thái. Lúc này, chị nhận ra mình đã bị lừa thì đã muộn.

“Tôi muốn chia sẻ lại câu chuyện của mình để mọi người cảnh giác. Và một điều khiến tôi rất băn khoăn, đó là làm sao kẻ lừa đảo kia lại biết được những thông tin của tôi, cũng như việc tôi đang có vấn đề cần điện lực hỗ trợ để rồi gọi điện, đánh trúng tâm lý của tôi”, chị H. nói.

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống về tình huống của chị Q.H., Trung tâm Chăm sóc khách hàng của Tổng Công ty Điện lực Hà Nội (EVN) cho biết hiện nay, tình trạng lừa đảo mạo danh nhân viên ngành điện đang diễn ra khá phổ biến. Do hầu hết các hộ gia đình đều sử dụng điện, nên những kẻ lừa đảo thường lợi dụng ngành điện để tiếp cận nạn nhân. Trung tâm khuyến cáo chị Q.H. nên cảnh giác và có thể báo với công an hoặc gọi đến đầu số 156, tổng đài của Bộ Thông tin và Truyền thông, cùng các nhà mạng, chuyên tiếp nhận các cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo.

Về việc liệu thông tin của chị H. có bị rò rỉ từ app EVN Hà Nội, Trung tâm Chăm sóc khách hàng khẳng định rằng những kẻ lừa đảo không nắm được thông tin chi tiết của khách hàng, và sự việc có thể chỉ là tình cờ. Các cuộc lừa đảo thường bắt đầu bằng việc gia đình khách hàng chưa thanh toán tiền điện, khiến họ dễ dàng bị lừa theo hướng dẫn của kẻ lừa đảo.

Ngoài ra, kẻ lừa đảo cũng sử dụng công nghệ AI trong giọng nói của họ, khiến khách hàng dễ bị thao túng tâm lý hơn. Một số người nhận thấy giọng nói của kẻ lừa đảo rất đáng tin cậy và dễ tiếp nhận, điều này làm cho việc nhận diện lừa đảo trở nên khó khăn hơn.

Ông Tạ Minh Trí, Giám đốc Trung tâm chăm sóc khách hàng EVNHANOI, khẳng định: “EVNHANOI không sử dụng điện thoại cá nhân, tài khoản cá nhân để liên hệ với khách hàng cũng như thanh toán tiền điện. Đối với các cuộc gọi đến của nhân viên Điện lực EVNHANOI sẽ được hiển thị định danh EVNHANOI với 3 nhà mạng Viettel, Mobifone, Vinaphone và các nhà mạng khác với số 0963001288. Bên cạnh đó, nhân viên Điện lực khi giao tiếp với khách hàng luôn tuân thủ nghiêm ngặt quy định về chăm sóc khách hàng”.

Theo thống kê từ Trung tâm chăm sóc khách hàng của EVNHANOI, trong năm 2024, đã có 3.300 cuộc gọi phản ánh về việc nhận cuộc gọi lạ tự xưng là nhân viên điện lực. Tuy nhiên, chỉ trong 2 tháng đầu năm 2025, con số này đã tăng vọt lên hơn 5.200 cuộc gọi, gần gấp đôi so với cả năm 2024.

EVN Hà Nội khuyến cáo, khách hàng nên lựa chọn các kênh thanh toán tiền điện an toàn như: Qua ngân hàng (thanh toán tự động, Internet banking hoặc Mobile banking); ví điện tử và cổng thanh toán trực tuyến (như Viettel Money, VNPT Money, Vnpay, Momo…).

Nếu nhận được cuộc gọi nghi ngờ là lừa đảo, khách hàng sử dụng điện cần thông báo ngay đến Tổng đài của Trung tâm Chăm sóc khách hàng EVNHANOI theo số điện thoại 19001288 để được tư vấn, hỗ trợ 24/7.