Loại cá đặc hữu Tiền Giang, mang cả trăm ngôi sao trên cơ thể

Cá ó sao hay còn gọi là cá hắc cấy, từng là loài cá không mấy người quan tâm, hiện nay đã trở thành sản vật quý hiếm tại Việt Nam. Đây là một loài cá đặc hữu của vùng Tiền Giang. Loài cá này không chỉ là đặc sảnmà còn là biểu tượng cho văn hóa ẩm thực địa phương.

Cá ó sao có tên khoa học là Aetobatus narinari, còn gọi là cá ó đốm, là một loài cá sụn thuộc họ Myliobatidae. Nó có thể được tìm thấy trên toàn cầu ở các vùng nhiệt đới, trong đó có Vịnh Mexico, Hawaii, ngoài khơi bờ biển Tây Phi, Ấn Độ Dương, Châu Đại Dương, và trên cả hai bờ của Mỹ ở độ sâu khoảng 80 mét. Cá ó sao thường được thấy đi một mình, nhưng đôi khi bơi theo nhóm.

Đặc điểm nhận biết của loài cá này bao gồm hình dáng giống như đĩa rộng, với chiều rộng gấp đôi chiều dài và một cái mõm dài hình nón tại đỉnh. Nhìn tổng thể, khi cá ó sao bơi dưới biển trông chúng giống như cánh diều giấy đang bay trên bầu trời.

Cá ó sao thường được thấy đi một mình, nhưng đôi khi bơi theo nhóm. (Ảnh: Nature)

Trên mình nó sẽ có những đốm trắng như sao. Ngoài ra, cá có mắt tròn lồi và vây lưng nhỏ. Đường kính mắt bằng chiều dài lỗ phun nước; lỗ mũi ngang, miệng to và ngang; đáy miệng có 2 hàng mấu thịt, vây bụng hẹp, vây lưng một cái nhỏ gần như hình chữ nhật; đuôi rất nhỏ, chiều dài gấp 1.5 lần chiều dài đĩa thân, gai đuôi 1 cái.

Cá ó sao thuộc họ nhàcá đuối, nhưng quý và thịt ngon hơn cá đuối thường. Thịt cá ó sao đặc biệt thơm ngon và dẻo khi ở kích thước từ 1 đến 2kg, khác hẳn với những con cá lớn hơn 3kg thường có thịt xơ và không mềm như vậy. Cá có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như chiên giòn, nấu lẩu, xào với tỏi ớt, hoặc nướng. Một trong những món được ưa chuộng là cá ó sao hấp bánh tráng, giữ được hương vị tự nhiên mà không bị nhiễm mùi từ gia vị.

Ngoài giá trị ẩm thực, cá ó sao còn được biết đến là nguồn protein quan trọng, có lợi cho tiêu hóa và sức khỏe tim mạch. Đối với trẻ nhỏ, cá cung cấp DHA hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực; đồng thời, đối với người già, nó giúp phòng ngừa chứng mất trí nhớ và bệnh đột quỵ.

Theo Tạp chí Kinh tế Sài Gòn Online, cá ó sao giờ trở thành "của hiếm". Dân đánh bắt cá biển nếu gặp được loài cá này được đánh giá là hên vô cùng.

Khô cá ó sao là một món đặc sản của Tiền Giang. (Ảnh: NTT'S LOUISIANA SEAFOOD)

Còn theo Tạp chí Một thế giới, cá ó sao trước đây thường sinh sống ở các vùng biển sâu từ Vũng Tàu vào đến Cà Mau. Trước đây ngư dân đi biển bắt được cá ó sao, khi đem vào bờ họ thường để trong nhà làm món ăn chiêu đãi bạn bè, không bán, nếu có nhiều thì xẻ thịt phơi khô để dành. Nhưng từ năm 2010 trở lại đây, không rõ vì lý do gì mà cá ó sao dần vắng bóng và trở thành đặc sản quý hiếm. Trong các chuyến đi đánh bắt cá biển, tàu nào bắt được 1-2 con cá ó sao là chuyện hiếm.

Giá trị dinh dưỡng và độ hiếm có của cá ó sao đã biến nó thành một phần không thể thiếu trong thực đơn của các nhà hàng cao cấp, đồng thời trở thành mục tiêu săn lùng của những người yêu thích hải sản và muốn trải nghiệm hương vị đặc biệt này. Giá thành của cá ó sao không hề rẻ, dao động từ 1 triệu đến 1,3 triệu đồng mỗi kilogram cá tươi và có thể lên đến 4 triệu đồng mỗi kilogram đối với cá khô.