Sở hữu một bộ lông màu nâu đỏ, đôi tai to và chiếc đuôi bông lau bồng bềnh giống của loài cáo, nhưng lại có đôi chân thon dài như của loài nai và khuôn mặt giống của loài chó. Bởi vậy, khi lần đầu tiên nhìn thấy những bức ảnh của loài chó sói này, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ rằng nó là sản phẩm của Photoshop.
Sói bờm là một loài động vật thuộc họ chó. Đây là loài chó lớn nhất ở Nam Mỹ, ngoại hình giống như một con cáo lớn với bộ lông màu hơi đỏ.
Chúng có tên là sói bờm và được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) liệt vào danh sách "có nguy cơ tuyệt chủng".
Nó chủ yếu được tìm thấy ở xavan nhiệt đới rộng lớn Cerrado ở Brazil, Pampas ở Peru, Paraguay và các rừng cây bụi phía bắc Argentina.
Loài động vật có vú này được tìm thấy trong môi trường sống thoáng đãng và bán thoáng đãng, đặc biệt là vùng đồng cỏ với bụi cây và cây phân tán ở phía nam, miền trung tây và đông nam Brasil (Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Goiás, São Paulo, Federal District và gần đây Rio Grande do Sul), Paraguay, phía bắc Argentina, Bolivia phía đông và phía bắc của dãy núi Andes, và cực đông nam Peru (Pampas del Heath).
Theo IUCN, quần thể sói bờm hiện tại ước tính có khoảng 17.000 cá thể trưởng thành, hầu hết (hơn 90%) là ở Brazil. Trong khoảng mười năm trở lại đây, môi trường sống chính của loài này bị tàn phá nghiêm trọng. Ngoài việc mất môi trường sống, loài này còn phải đối mặt với các mối đe dọa nghiêm trọng khác, bao gồm tai nạn ô tô trên đường, săn bắn trực tiếp của con người và các bệnh do tiếp xúc với gia súc.
Tên của nó trong tiếng địa phương được gọi là aguará guazú (có nghĩa là "con cáo lớn" trong các ngôn ngữ Guarani), Lobo de crin, Lobo de los esteros hoặc Lobo colorado, và như Lobo-guará ở Brazil. Nó cũng được gọi là Borochi ở Bolivia.
Mặc dù sói bờm được gọi là "sói", nhưng trên thực tế, nó không phải là chó sói, thay vào đó, nó là thành viên duy nhất của chi Chrysocyon (tiếng Hy Lạp có nghĩa là chó vàng) trong họ chó. Về mặt di truyền, loài sói bờm có 37 cặp nhiễm sắc thể thường trong gen lưỡng bội, và karyotype của nó tương tự như những loài chó khác. Nhưng nó có 76 nhiễm sắc thể nên không thể lai với các loài chó khác, vì vậy những chiếc chân dài bất thường so với tỷ lệ cơ thể chỉ được thể hiện ở duy nhất loài sói bờm.
Chiều cao trung bình của chúng khoảng 1-1,25m, trong đó chiều cao từ chân tới vai dài từ 85cm đến 1,07m và cân nặng khoảng 19-34kg. Đây cũng là loài chó bản địa lớn nhất ở Nam Mỹ và là vua chân dài trong thế giới của loài chó.
Sói bờm thường được mô tả như là một con cáo đỏ đi cà kheo do màu sắc và bề ngoài của nó tương tự, mặc dù nó là lớn hơn nhiều so với cáo đỏ và thuộc về một chi khác.
Sói bờm có rất nhiều điểm khác biệt khi so sánh với các loài chó khác, điển hình có thể thấy chó là một loài đa thê, trong khi sói bờm lại có đời sống trung thành và chung thủy 1 vợ 1 chồng. Chó có mùa sinh sản quanh năm, trong khi sói bờm có mùa giao phối vào tháng 11 đến tháng 4.
Trong suốt thời kỳ giao phối, những con sói sẽ phát ra những âm thanh đặc biệt. Tiến sĩ Adriana Consorte-McCrea, một nhà nghiên cứu tại Đại học Christ Church ở Canterbury, đã mô tả tiếng kêu đặc biệt này: "Nghe hơi giống tiếng chó đang ho, với nhịp điệu rất ổn định và liên tục phát ra trong khoảng thời gian dài".
Thời gian mang thai của sói bờm cái là 60 đến 65 ngày (lâu hơn chó khoảng 5-10 ngày), và một lứa có thể có từ 2 đến 6 con non. Những con sói bờm mới sinh sẽ có lông màu đen, và sẽ từ từ chuyển sang màu vàng đỏ sau mười tuần. Hai sói bố mẹ sẽ nuôi con non cùng nhau cho đến khi chúng được một tuổi và có thể tự lập (tuổi thọ của một con sói bờm là 13-16 năm).
Sói bờm là loài chó hoang lớn nhất trên hành tinh của chúng ta và những đôi chân dài có lẽ là do sự thích nghi với các thảo nguyên nơi sinh sống bản địa của nó.
Sói bờm chuyên ăn con mồi nhỏ và vừa, bao gồm cả động vật có vú nhỏ (thường là động vật gặm nhấm và thỏ rừng), chim, và thậm chí cả cá.
Thế nhưng điều có lẽ là sự khác biệt lớn nhất của sói bờm với chó sói và chó là dù chúng là một loài ăn thịt, nhưng nó lại rất thích ăn trái cây và rau quả. Một phần lớn của chế độ ăn uống của nó (trên 50%, theo một số nghiên cứu) là vật chất thực vật, bao gồm mía, củ, và trái cây. Đặc biệt là quả của một loại thực vật có tên Solanum lycocarpum - đây là loại thực phẩm được chúng ăn hàng ngày khi không tìm kiếm được thịt - các nhà khoa học suy đoán rằng loại quả này có chứa một số chất dinh dưỡng mà chúng cần, hiện vẫn chưa có kết luận chính xác.
Bộ lông thường được đánh dấu với một cụm lông màu trắng ở cuối đuôi và một cái "yếm" màu trắng bên dưới cổ họng.
Cũng bởi vì những đặc điểm quá khác biệt của sói bờm so với sói và chó nên sói bờm được nghi ngờ là họ hàng hoặc hậu duệ trực tiếp của một loài chó đã tuyệt chủng vào kỷ Pleistocene.
Theo Đức Khương/ Tổ Quốc