Sâu trong vùng đồng bằng sa mạc ở phía Tây Texas xa xôi là thị trấn nhỏ Marfa, nơi có một trong những hiện tượng tự nhiên khó hiểu nhất ở Hoa Kỳ - đèn Marfa. Những ánh sáng ma quái này, dường như lơ lửng trên bụi sa mạc, đã làm dấy lên vô số giả thuyết từ những lời giải thích huyền bí đến trần tục hơn.
Theo báo cáo, đèn Marfa thường xuất hiện dưới dạng những quả cầu hoặc quả cầu ánh sáng sáng lơ lửng, dao động, tách rời và di chuyển thất thường phía trên thảm thực vật sa mạc. Màu sắc của chúng bao gồm từ màu vàng cam đến màu xanh lá cây, xanh dương và đỏ. Những ánh sáng này có xu hướng được nhìn thấy từ khoảng 9 dặm về phía đông Marfa trên Quốc lộ Hoa Kỳ 90, trong một khu vực được gọi là Khu vực Quan sát Đèn Marfa. Chúng thường được báo cáo là những điểm sáng ở xa, có thể phân biệt được với đèn trang trại và đèn pha ô tô trên Quốc lộ 67 bởi những chuyển động bất thường của chúng.
Hiện tượng kỳ lạ này đã được ghi nhận từ năm 1883 khi một chàng chăn bò trẻ tuổi tên là Robert Reed Ellison lần đầu tiên phát hiện ra những ánh đèn nhấp nháy khi đang lùa gia súc. Anh ta suy đoán đó có thể là lửa trại của người Apache, nhưng những người định cư khác thông báo với anh ta rằng họ cũng thường xuyên nhìn thấy ánh sáng này, nhưng khi điều tra, họ không bao giờ tìm thấy bất kỳ tro hoặc dấu hiệu nào khác cho thấy đây là ánh sáng nhân tạo. Trong nhiều thập kỷ, nhiều nhân chứng khác đã kể lại rằng họ đã nhìn thấy những ánh sáng không thể giải thích được trong khu vực.
Trong khi những người đam mê hiện tượng huyền bí coi đèn Marfa là bằng chứng tiềm năng về UFO, ma hoặc ma trơi. Nhiều người tin rằng đèn Marfa là bằng chứng cho thấy sự hiện diện của UFO. Ánh sáng di chuyển và thay đổi hình dạng một cách kỳ lạ, điều mà họ cho là không thể giải thích được bằng các hiện tượng tự nhiên. Một số nhà khoa học cho rằng đèn Marfa chỉ đơn giản là do lỗi khúc xạ ánh sáng từ đèn pha xe cộ hoặc các nguồn sáng nhân tạo khác. Họ giải thích rằng bầu không khí khô ráo và quang học độc đáo của khu vực có thể khiến ánh sáng bị bẻ cong và tạo ra ảo giác về những vật thể bay trên bầu trời.
Một giả thuyết khác cho rằng đèn Marfa là do khí mêtan thoát ra từ mặt đất. Khi khí mêtan bốc cháy, nó có thể tạo ra những ngọn lửa nhỏ, di chuyển theo gió và tạo ra hiệu ứng ánh sáng kỳ lạ. Một số nhà nghiên cứu tin rằng đèn Marfa có thể liên quan đến các hoạt động điện từ bất thường trong khu vực.Họ cho rằng những hoạt động này có thể gây ra sự ion hóa không khí, dẫn đến sự phát sáng.
Một giả thuyết nổi bật là, bất chấp những chuyển động bất thường của chúng, ánh sáng này thực sự chỉ đơn giản là một hiệu ứng ảo ảnh trong khí quyển gây ra bởi sự đảo ngược nhiệt độ làm cong và làm biến dạng ánh sáng từ đèn pha xe trên đường cao tốc gần đó.
Năm 2004, một nhóm hoặc các nhà nghiên cứu từ Đại học Texas ở Dallas đã tiến hành một nghiên cứu về mối tương quan giữa thời gian và chuyển động của đèn quan sát được với các mô hình giao thông trên Quốc lộ Hoa Kỳ 67 gần Marfa. Khi nhóm đỗ một chiếc ô tô trên Quốc lộ Hoa Kỳ 67 và nháy đèn pha, nó trông giống như đèn Marfa từ đài quan sát. Phát hiện của họ ủng hộ giả thuyết rằng hầu hết, nếu không phải tất cả, đèn Marfa có khả năng là ảo ảnh của đèn pha ô tô khúc xạ qua điều kiện khí quyển trong khu vực.
Một nghiên cứu khác vào năm 2008 của Đại học bang Texas đã sử dụng phân tích quang phổ để kiểm tra ánh sáng. Dữ liệu của họ luôn cho thấy hiện tượng phát sáng không phải là bất thường nhưng có thể dễ dàng giải thích là sự phản chiếu từ đèn pha ô tô hoặc những đám cháy nhỏ.
Đức Khương/ĐS&PL