Mới đây, Giáo sư, tiến sĩ Trần Đăng Xuân - nhà khoa học Việt Nam duy nhất tại Nhật Bản được trang web Research.com vinh danh trong bảng xếp hạng các nhà khoa học có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu năm 2023.
Bảng xếp hạng các nhà khoa học có thành tích xuất sắc do Research.com dựa vào chỉ số D-index, đánh giá trên cơ sở các bài báo khoa học và giá trị trích dẫn trong một lĩnh vực cụ thể, tỉ lệ đóng góp trong một lĩnh vực nhất định, bên cạnh các thành tựu và giải thưởng của các nhà khoa học.
Giáo sư Trần Đăng Xuân được vinh danh trong lĩnh vực nông nghiệp và khoa học thực vật. Ông đã công bố hơn 200 bài báo trên các tạp chí khoa học quốc tế và là nhà khoa học tìm ra hai hợp chất quý momilactone A và momilactone B trong lúa gạo có tác dụng ức chế ung thư và bệnh tiểu đường.
Không chỉ nằm trong số 78 nhà khoa học tại Đại học Hiroshima được trang web Research.com xếp hạng, giáo sư Trần Đăng Xuân còn là người nước ngoài duy nhất nằm trong danh sách này.
|
Giáo sư, tiến sĩ Trần Đăng Xuân (bên phải ảnh) và nghiên cứu viên tại Phòng thí nghiệm sinh lý, thực vật và hóa sinh. Ảnh: Đại học Hiroshima. |
Trước đó, vào tháng 10/2022, kết quả nghiên cứu của Giáo sư Trần Đăng Xuân và các cộng sự thuộc Đại học Hiroshima về hợp chất chiết xuất từ vỏ trấu có tác dụng ức chế tế bào ung thư và an toàn với tế bào thường được công bố trên tạp chí Cancers chuyên nghiên cứu về ung thư.
Trong nghiên cứu này, lần đầu tiên nhóm nghiên cứu của của Giáo sư Trần Đăng Xuân đã làm rõ cơ chế tiêu diệt tế bào ung thư của hợp chất được tinh chế từ vỏ trấu là Momilactones A (MA) và Momilactones B (MB) thông qua cơ chế điều hòa các protein liên quan (p-38, BCL-2, và caspase-3).
Ngoài ra, momilactone có thể ngăn chặn chu kỳ tế bào tại pha G2 (giai đoạn tổng hợp tất cả những gì cần thiết cho phân bào) bằng cách kích hoạt protein p-38 và ức chế hoạt động của phức hợp CDK1 và cyclin B1.
Việc phát hiện đặc tính của momilactone gây độc tế bào để chống lại tế bào ung thư được kỳ vọng là tiền đề cho các nghiên cứu và phát triển của các loại thuốc điều trị ung thư hiệu quả dựa trên hợp chất này trong tương lai.
Phòng thí nghiệm sinh lý thực vật và hóa sinh thuộc Đại học Hiroshima do Giáo sư Trần Đăng Xuân đứng đầu là một trong số ít các phòng thí nghiệm trên thế giới có thể tinh chế momilactones từ các nguồn tự nhiên như lúa gạo.
Trong công bố hồi tháng 1/2019, nhóm nghiên cứu của của Giáo sư Trần Đăng Xuân đã tìm thấy và phân lập thành công 600mg MA và MB từ 30 kg vỏ trấu.
Giáo sư Trần Đăng Xuân cho biết, nhiều công ty dược trong và ngoài Nhật Bản đã cùng nhóm nghiên cứu phát triển tách chiết MA và MB theo quy trình công nghiệp đồng thời nghiên cứu lâm sàng để phát triển các loại thuốc tăng cường hệ miễn dịch, kháng ung thư, tiểu đường, mỹ phẩm.
Giáo sư Trần Đăng Xuân cho biết, nhiều giống lúa tại Việt Nam đã cho kết quả bước đầu chứa hàm lượng MA và MB khá cao. Việc lai tạo các giống lúa mang hoạt tính y dược cao sẽ góp phần nâng cao giá trị nông sản của nước ta.
Mời độc giả xem video: Gặp gỡ Người Việt sáng chế chiếc khẩu trang đầu tiên chống lại 99% virus Sars-CoV-2. Nguồn: VTV24.
Tâm Anh (TH)