Cây thị cổ thụ
Cây thị hơn 1000 năm tuổi ở xóm Mỏ, xã Chiềng Châu (huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) như một người khổng lồ sừng sững, mang trên mình những trầm tích của thời gian.
Vào năm 2016, cây thị được công được vinh danh là cây di sản Việt Nam nhờ đáp ứng được các tiêu chí như: Cây mọc tự nhiên, sống trên 200 năm, cao to hùng vĩ (cao trên 40 m, chu vi trên 6 m đối với cây gỗ đơn thân còn đối với các cây đa, si thuộc chi ficus phải cao trên 25 m, chu vi trên 15 m), có hình dáng đặc sắc.
Cây thị có gốc to đến cả chục người ôm không xuể, từng mảng rễ xù xì, gồ ghề, u cục nổi quanh gốc và những lớp vỏ dày tróc ra từng mảng. Giữa thân cây thị còn thủng lỗ chỗ những mảng lớn, ngay cả những cành trên ngọn cũng bám rêu mốc, nhuốm màu thời gian. Cũng nhờ thế mà nơi đây thu hút được không ít du khách đến tham quan, ai nấy đều vô cùng sửng sốt trước vẻ kỳ vĩ của cây thị già tuổi đời hàng nghìn năm.
Vào những năm chiến tranh, giặc ném bom dữ dội, gốc thị già trở thành nơi họp hội dân quân du kích, bày binh, bố trận để chiến đấu. Cây chính là chứng nhân lịch sử trong 2 cuộc chiến tranh của dân tộc, là vị cứu tinh che chở cho dân làng.
Hằng năm, tầm tháng 8, tháng 9 hàng năm là mùa thị chín, người dân đi qua đây vẫn được hít hà mùi thơm ngào ngạt của những trái thị thơm. Cây thị cổ thụ được xem là một tài sản vô giá, là linh hồn của người Thái Mai Châu.
Theo chia sẻ của những già làng ở đây, vào thời xa xưa, các vị quan lang đi qua cây thị cổ thụ đều phải xuống ngựa dắt qua. Ngày nay, vào dịp lễ hội Xên Mường hàng năm, thầy mo trước tiên phải thực hiện nghi lễ cúng tại gốc thị sau đó mới quay về đình làng Bôn hành lễ.
Đến hiện tại, cây thị vẫn vẹn nguyên sức sống, tỏa bóng xanh mát nhờ được người dân chăm sóc kĩ càng. Cả khu xóm thay nhau đến tưới cây, quét dọn phần lá rụng.