Chim lợn là một loài chim thuộc họ Cú lợn có danh pháp khoa học là "Tytonidae". Loài chim này được phát hiện vào đầu thế kỷ XX bởi nhà động vật học Ridgway.
Chim lợn phân bố khá rộng, có thể thích nghi được ở nhiều môi trường khác nhau, từ sa mạc, rừng núi đến những nơi có khí hậu ôn đới lẫn nhiệt đới. Chúng có mặt ở mọi nơi nhưng trừ khu vực Bắc Mỹ, sa mạc Sahara... và một phần của châu Á. Tại Việt Nam, chim lợn được tìm thấy khá nhiều trên cả nước.
Hiện có rất nhiều các chi, loài trên thế giới. Tại Việt Nam, chim lợn gồm 3 loài, đó là: chim lợn lưng xám (hay cú lợn trắng), chim lợn rừng phương Đông (hay cú lợn rừng), chim lợn lưng nâu (hay cú lợn vằn).
Chim lợn là chim săn mồi, hoạt động chủ yếu về đêm, thường sống thành đôi hoặc đơn độc và không di trú.
Chim lợn có kích cỡ trung bình với đầu to, chân khỏe và móng vuốt sắc nhọn. Đôi cánh dài, màu nhạt. Đuôi ngắn, vuông vức. Điểm nhận dạng đặc biệt nhất của chim lợn là đĩa mặt hình trái tim được tạo nên bởi lông vũ, có chức năng định vị và khuếch đại âm thanh khi săn mồi.
Loài chim này có vẻ chậm chạp, điềm tĩnh và bí ẩn, nhưng chúng thực sự là những sát thủ, với tốc độ của một cơn gió và những móng chân sắc như dao.
Món ăn ưa thích nhất của chúng ăn chuột và một số loại côn trùng. Khi không săn được chuột, chúng ăn tạm thằn lằn và một số loài chim khác.
Do có tiếng kêu kỳ lạ, cùng khuôn mặt khá đặc biệt nên trong dân gian người ta thường lấy tiếng chim lợn kêu để suy đoán về những điềm xấu sắp xảy ra trong tương lai gần.
Vì niềm tin loài chim này mang lại những điềm xấu, nên chim lợn bị ghét bỏ, bị xua đuổi, thậm chí bị giết. Tuy nhiên, các nhà khoa học lại không tin vào điều đó. Chim lợn thực sự là một loài động vật có ích, nhất là trong nông nghiệp.
Theo tài liệu, mỗi năm loài chim lợn lưng xám (Tyto alba) có thể tiêu diệt 300 - 400 con chuột phá hoại mùa màng, hỗ trợ cho người nông dân.
Tiếng kêu của loài chim lợn chỉ đơn thuần là một hoạt động sinh học tất yếu về đêm. Loài chim này dùng tiếng kêu thất thanh và kéo dài liên tục để dọa con mồi, khiến con mồi hoảng sợ phải di chuyển đi nhiều nơi để trốn chạy, hành động này giúp chim lợn dễ dàng phát hiện ra đối tượng cần săn.
Trước đây, ở các vùng nông thôn, cây cối rậm rạp, dân cư thưa thớt, chim lợn xuất hiện nhiều và thường phát những tiếng kêu rùng rợn vào đêm khuya thanh vắng. Ngày nay, ở nông thôn đã đông đúc, cây cối không còn nhiều và vì thế chim lợn gần như vắng bóng hoàn toàn ở nhiều nơi.
Trên thế giới, người ta coi đây là một loài chim có vẻ đẹp độc đáo, được yêu thích. Chúng có khuôn mặt hình trái tim rất ngộ nghĩnh. Bộ lông mượt có nhiều hoa văn khá đẹp mắt.
Theo P.V / ANTĐ