Capybara là "anh chàng tốt bụng" trong thế giới động vật. Nó không những hiếm khi cạnh tranh với đồng loại mà còn khiến những "động vật" khác trong thế giới động vật không khỏi muốn đến gần.
Khi gặp phải sự bắt nạt từ các động vật khác, chúng luôn có thể trốn tránh.
Do đó, capybaras có thể sống hòa thuận với nhiều loài động vật như chim, khỉ, rùa. Đôi khi, ngay cả cá sấu cũng sẽ nghỉ ngơi cùng capybaras. Không khó hiểu tại sao capybaras được mệnh danh là "chiếc sofa sống" và "ghế dài của thiên nhiên".
Trên thực tế, cá sấu là kẻ thù tự nhiên của capybaras. Chúng sẽ ăn trực tiếp capybaras khi đói. Lý do khiến chúng có thể hòa hợp với capybaras hầu hết thời gian không chỉ là do tính cách hiền lành của capybara mà còn liên quan đến phân của loài vật này. Bản thân capybara sẽ ăn loại phân này như báu vật. Để ăn được phân của capybara, cá sấu sẵn sàng biến từ kẻ thù tự nhiên thành vệ sĩ.
Capybaras có xu hướng sống theo nhóm gia đình. Chúng ngoan ngoãn và ít nói, với mắt, mũi và tai nằm trên đỉnh đầu, giống như một phiên bản thu nhỏ của “hà mã”. Thông thường, chúng giấu phần lớn cơ thể dưới nước và sẽ nhanh chóng trốn thoát khi gặp nguy hiểm. Capybaras rất giỏi bơi và lặn, đồng thời có thể ẩn náu trong thực vật thủy sinh trong thời gian dài mà không cần di chuyển.
Capybaras là động vật ăn cỏ và ăn chủ yếu là cỏ, thực vật thủy sinh, vỏ cây và trái cây. Hàm của chúng không thể di chuyển theo chiều dọc nên chỉ có thể nhai tiến và lùi. Khi nói đến thức ăn, capybaras rất đặc biệt và thường chỉ tập trung vào chồi của một cây để ăn. Chỉ khi mùa khô đến, capybara mới làm phong phú thêm chuỗi thức ăn của nó.
Ngoài chồi cây tươi, capybaras còn thích phân của chính mình. Chúng sẽ ăn lại phân đầu tiên của mình, ngay cả trước khi ăn cây tươi. Sau khi lặp lại chu kỳ này ba lần, capybara sẽ từ bỏ việc này. Có thể nói capybaras là một trong số ít loài kén ăn trên trái đất và thích ăn phân của chính mình. Vậy tại sao lại thế?
Tại sao capybaras thích phân của chính nó?
Là loài gặm nhấm lớn nhất thế giới, capybaras có cảm giác no kém. Ngoài việc nghỉ ngơi, capybaras dành phần lớn thời gian để tìm kiếm thức ăn. Khi thức ăn mới đi vào bụng trước khi nó được tiêu hóa hoàn toàn, thức ăn đã ăn trước đó sẽ nhanh chóng được bài tiết ra khỏi cơ thể dưới dạng phân.
Tuy nhiên, đường tiêu hóa của capybara không dài bằng đường tiêu hóa của gia súc, cừu nên không thể tiêu hóa và hấp thụ hết các chất dinh dưỡng trong thức ăn. Phân được đào thải ra khỏi cơ thể chưa được tiêu hóa và hấp thu hoàn toàn vẫn chứa một lượng lớn protein và các chất dinh dưỡng khác. Vì nguồn thức ăn trong tự nhiên thường bị hạn chế, để tồn tại tốt hơn, tổ tiên của capybaras bắt đầu cố gắng ăn phân của chính nó.
Kết quả là capybara sẽ ăn lần đại tiện đầu tiên, hấp thụ lại chất dinh dưỡng và sau đó thải ra ngoài. Bằng cách này, capybara không chỉ duy trì hệ thực vật đường ruột của riêng mình mà còn có thể tiêu hóa và hấp thụ chất xơ thực vật ăn vào một cách hợp lý. Sau mỗi bữa ăn, capybara cần trải qua ba chu kỳ “tiêu hóa-đại tiện-ăn phân” để hấp thụ đầy đủ chất dinh dưỡng. Chiến lược sinh tồn độc đáo này cho phép capybaras tồn tại và phát triển trong nhiều môi trường khác nhau.
Trên cạn, capybaras có thể chạy nhanh như ngựa. Ở dưới nước, chúng cũng là những tay bơi giỏi. Capybaras có những mạng nhỏ giữa các ngón chân để tạo điều kiện thuận lợi cho việc bơi của chúng. Capybaras có lông dày, thưa và dễ bị cháy nắng nên chúng cần ở trong nước lâu để tránh ánh nắng, thỉnh thoảng cũng ngủ trưa trong nước. Nói chung, capybaras sẽ ở dưới nước cho đến tối trước khi di chuyển lên đất liền.
Để tránh những kẻ săn mồi, capybaras có thể ở dưới nước tối đa năm phút liên tục, di chuyển dưới nước trong thời gian này trước khi nổi lên khỏi những kẻ săn mồi. Nhưng ở những khu vực mà capybaras sinh sống, có rất nhiều loài ăn thịt lớn như cá sấu và báo đốm. Điều kỳ lạ là ở những vùng nước có cá sấu, chúng sẽ không giết capybaras.
Ban đầu, người ta cho rằng chính phản xạ nhanh nhạy của capybara đã giúp nó dễ dàng thoát khỏi nanh vuốt của cá sấu. Nhưng sau đó người ta phát hiện ra rằng capybaras đôi khi có thể sống sót ở những khu vực có nhiều cá sấu. Điều này thật khó hiểu. Hóa ra đôi khi cá sấu không săn capybaras vì cá sấu có thể hưởng lợi từ phân của loài gặm nhấm này.
Đối với cá sấu, phân của chuột lang nước giàu protein là nguồn cung cấp protein quý hiếm trong thế giới động vật. So với việc săn những con mồi khác, việc lấy phân dễ hơn nhiều.
Kết quả là, một số cá sấu đã hiểu điều này và bắt đầu chung sống hòa bình với capybaras để lấy phân của chúng.
Trên thực tế, cá sấu không chỉ thường xuyên ăn capybaras mà chúng còn là một trong những kẻ thù tự nhiên lớn nhất của chúng. Nhưng cá sấu, vốn luôn là loài máu lạnh, thông minh hơn chúng ta nghĩ. Chúng biết rất rõ điều gì có lợi hơn cho chúng.
Vì vậy, bạn có thể thấy sự chung sống hài hòa của cá sấu và capybaras. Ở sông Amazon ở Nam Mỹ, không chỉ cá sấu mới biết được lợi ích này, nhiều loài động vật sẵn sàng ở cạnh capybaras để chờ “món ngon”.
Theo PV/Văn hoá & Phát triển