Bắt được tín hiệu vô tuyến truyền từ 8 tỉ năm trước, như nhịp tim

Tín hiệu bí ẩn được mang số hiệu FRB 20220610A, truyền từ thế giới 8 tỉ năm trước, là một "chớp sóng vô tuyến".

Chớp sóng vô tuyến là dạng tín hiệu vô tuyến nhanh, mạnh mẽ, có thể đi qua vùng không gian liên thiên hà. Nhiều giả thuyết bủa vây dạng tín hiệu vô tuyến này, có người cho rằng nó đến từ các vụ va chạm lỗ đen, sao neutron ("thây ma" của các ngôi sao khổng lồ), thậm chí là từ người ngoài hành tinh.

Theo Live Science, tín hiệu này cổ xưa và xa gấp 1,5 lần so với chớp sóng vô tuyến giữ kỷ lục trước đó.

Trong góc nhìn từ kính thiên văn vô tuyến, ánh sáng từ sự kiện bùng nổ nhấp nháy theo chu kỳ như nhịp tim.

Lần này, các nhà khoa học tin rằng họ biết được nguồn gốc của nó: Một vụ va chạm khốc liệt giữa ba thiên hà cổ đại.

Việc tín hiệu này truyền từ quá khứ, khi vũ trụ còn "trẻ tuổi" đem đến cơ hội hiếm có để các nhà khoa học "cân" khối lượng của vũ trụ, và có thể là tìm ra câu trả lời cho việc một nửa vật chất của nó đã đi đâu.

"Nếu chúng ta tính số lượng vật chất thông thường trong vũ trụ - các nguyên tử cấu thành tất cả bao gồm chúng ta - thì có thể thấy rằng hơn một nửa những gì lẽ ra có ở đó ngày nay đã bị thiếu" - GS Ryan Shannon từ Đại học Swinburne (Úc), đồng tác giả, cho biết.

Họ tin rằng vật chất bị thiếu đang ẩn náu trong các thiên hà, nhưng nó có thể nóng và khuếch tán đến nỗi các kỹ thuật thông thường không thể tìm thấy. 

Hiện nay, có hai cách để tìm ra chúng. Một là dùng thấu kính hấp dẫn - tức các vật thể tiền cảnh khổng lồ như thiên hà, cụm thiên hà, cụm sao... - để xem vật chất tác động như thế nào đến đường đi của ánh sáng từ các thiên hà xa xôi.

Cách thứ hai là xem xét ánh sáng đầu tiên của vũ trụ - bức xạ còn sót lại từ vụ nổ Big Bang - điều có thể tiết lộ nơi vật chất kết tụ đầu tiên trước khi vũ trụ bắt đầu giãn nở.

Tuy nhiên, hai phương pháp này còn nhiều nhược điểm, đôi khi không thống nhất với nhau và với nhiều lý thuyết tiêu chuẩn trong vũ trụ học.

Các tín hiệu vô tuyến như FRB 20220610A là giải pháp thứ ba hoàn hảo. Khi các xung chớp sóng vô tuyến di chuyển trong không gian, chúng sẽ tách vật chất mà chúng đi ngang qua thành các tần số khác nhau của xung ánh sáng.

Độ trễ giữa tần số cao và thấp trong tín hiệu có thể giúp các nhà thiên văn tính ra lượng vật chất mà tín hiệu vô tuyến đã đi qua.