Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo: Dấu ấn nhà khoa học xuất sắc TG

AHLĐ Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco), người được mệnh danh “người hùng” với rất nhiều sáng chế bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu.

Trong số các công trình của ông, phải kể tới công trình “Thi công xây dựng kè hồ Hoàn Kiếm TP Hà Nội”. Công trình kè hồ Hoàn Kiếm không chỉ là một dự án xây dựng thông thường, mà còn là biểu tượng của sự kết hợp giữa khoa học công nghệ và bảo tồn di sản văn hóa. Công trình này đã mang lại diện mạo mới cho hồ Hoàn Kiếm, đồng thời bảo tồn giá trị lịch sử và văn hóa của Thủ đô Hà Nội.

Dự án “Xây dựng, cải tạo, chỉnh trang khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm - thành phố Hà Nội” đã được Thủ tướng Chính phủ cho chủ trương đầu tư từ năm 2007. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm, rất nhiều công nghệ giải pháp kỹ thuật kè hồ đã được đề xuất nhưng chưa có giải pháp nào phù hợp với tiêu chí và yêu cầu thi công của UBND quận Hoàn Kiếm và UBND TP Hà Nội đặt ra. 

Việc cải tạo và bảo vệ hồ đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là phải đảm bảo tính nguyên vẹn của di sản, không làm thay đổi mực nước, không ảnh hưởng đến hệ sinh thái và cảnh quan xung quanh. Ngoài ra, quá trình thi công cần hạn chế tối đa tiếng ồn, bụi bẩn và không gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Trước những yêu cầu khắt khe đó, ông Hoàng Đức Thảo đã đề xuất sử dụng công nghệ kè bằng cấu kiện bê tông cốt sợi phi kim đúc sẵn. Đây là công nghệ đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ năm 2016. Cấu kiện kè có thiết kế thành mỏng, khối rỗng, liên kết module, giúp giảm trọng lượng, tăng độ bền và dễ dàng lắp đặt. Việc sử dụng bê tông cốt sợi phi kim giúp chống thấm, chống ăn mòn và thân thiện với môi trường.

Trong suốt gần 3 tháng thi công trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của mùa hè, ông Hoàng Đức Thảo luôn có mặt tại hiện trường, trực tiếp chỉ đạo và kiểm tra chất lượng từng mét bờ kè. Busadco đã triển khai quy trình thi công gồm 9 bước, với 15 tổ đội làm việc liên tục cả ngày lẫn đêm, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Yêu cầu trong quá trình thi công là làm sao không được gây ảnh hưởng đến các cây cổ thụ ven hồ. Để đảm bảo được điều đó, khi thi công đến gần các gốc cây, các công nhân của Busadco đều tiến hành neo cành cây bằng cáp, sau đó dùng chế phẩm sinh học giúp cây hồi phục và tăng trưởng. Để bảo đảm tiêu chí không xâm lấn diện tích lòng hồ, công ty Busadco cũng đã tiến hành rất cẩn trọng công tác trắc địa để xác định vị trí đặt kè, không xâm phạm vào mốc di sản, không thu hẹp lòng hồ.

Sau khi hoàn thành, công trình kè hồ Hoàn Kiếm đã mang lại diện mạo mới cho hồ, tăng cường khả năng chống sạt lở, bảo vệ môi trường nước và tôn thêm vẻ đẹp của di tích lịch sử này. Công trình đã được bình chọn là một trong 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2020. Công trình này cũng khiến nhiều người gọi AHLĐ Hoàng Vũ Thảo với cái tên “Vua kè Việt Nam”.

AHLĐ Hoàng Đức Thảo sinh năm 1960 tại xã Vũ Thắng, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Học hết lớp 7, cậu bé Hoàng Đức Thảo đã phải ngừng học ở nhà làm ruộng để giúp đỡ gia đình, trong khi các anh gia nhập quân đội vào Nam chiến đấu, chống Mỹ cứu nước. Năm 1977, thi tuyển vào Trường Công nhân Kỹ thuật thuộc Bộ Xây dựng; sau khi tốt nghiệp được điều động đi Kiên Giang làm công nhân xây dựng nhà máy xi măng Hà Tiên.

Cuối năm 1981, Hoàng Đức Thảo được cử đi học trung cấp ngành kế toán xây dựng và tiếp tục học cử nhân kinh tế và học tại chức lớp kiến trúc sư Đại học Kiến trúc Hà Nội - Chi nhánh Vũng Tàu.

Đến năm 2003, ông Thảo đảm nhận vai trò Giám đốc Công ty Cổ phần Khoa học Công nghệ Việt Nam (Busadco). Với niềm đam mê nghiên cứu khoa học, ông đã chèo lái đưa Busadco từ một doanh nghiệp địa phương trở thành một trong những doanh nghiệp khoa học và công nghệ hàng đầu Việt Nam

Năm 2024, tại diễn đàn Khoa học và kinh tế toàn cầu 2024, tổ chức tại Dubai, Anh hùng Lao động Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam đã nhận giải thưởng “Nhà sáng chế xuất sắc quốc tế - Nhà khoa học tài năng toàn cầu” và danh hiệu Viện sĩ Danh dự.

Cho đến nay, AHLĐ Hoàng Đức Thảo cũng đã nhận 27 giải thưởng sáng tạo KHCN trong nước, 36 giải thưởng sáng tạo KHCN quốc tế; đặc biệt 5 giải sáng chế xuất sắc của tổ chức Sở hữu Trí tuệ thế giới (WIPO) trao tặng. Trên 110 sáng chế của ông Hoàng Đức Thảo đã được ứng dụng tại 52/63 tỉnh, thành phố tại Việt Nam và đã được xuất khẩu sang một số nước...

Tháng 1/2021, ông Hoàng Đức Thảo được Tổ chức Liên minh Kỷ lục Thế giới xác lập kỷ lục Guinness Thế giới về Sở hữu trí tuệ (nhiều Bằng Sở hữu Trí tuệ nhất thế giới với số bằng là 325 bằng), hiện nay có tổng số 464 bằng độc quyền bảo hộ sở hữu trí tuệ do Cục Sở hữu trí tuệ cấp và 14 Kỷ lục Việt Nam về khoa học và công nghệ.

Ông cũng là tác giả của 125 bằng sáng chế và giải pháp hữu ích đã được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp, được Chính phủ Việt Nam chứng nhận là công nghệ cao, sản phẩm chất lượng cao. Đã và đang ứng dụng xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, nông thôn, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu; Xây dựng dân dụng và công nghiệp.

Ngoài ra ông Hoàng Đức Thảo còn là tác giả và chủ sở hữu công nghệ, giải pháp kỹ thuật, sản phẩm của Busadco, là cơ sở thiết lập 18 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) và thiết lập 14 chứng chỉ ngành, lĩnh vực trực thuộc chính phủ Việt Nam.

Chia sẻ về những thách thức lớn nhất của nhà khoa học, ông nói rằng: “Khó khăn lớn nhất là đưa được các sản phẩm KHCN vào đời sống”. Các sản phẩm của Busadco trở thành giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và cạnh tranh được với sản phẩm của các quốc gia khác khi Việt Nam hội nhập. Bên cạnh đó, yếu tố con người luôn là một bài toán khó đối với doanh nghiệp, làm sao để giữ chân được người tài, thu hút được nhiều người có tâm huyết với Busadco, với nghiên cứu khoa học nước nhà.

AHLĐ Hoàng Đức Thảo nhớ mãi công trình đầu tiên trong cuộc đời của mình. Thời điểm đó, ông đang làm ở Nhà máy Xi măng Hà Tiên. Công ty thường phải nhập máy cắt sắt của Trung Quốc về sử dụng. Điều bất cập, là cứ khoảng hai chục ngày lưỡi cắt lại đứt mà nhà sản xuất nhất định không bán cho lưỡi dự phòng khiến toàn bộ công trình phải dừng lại cả tuần chờ nhập lưỡi cưa mới. Trước thực tế đó, ông Thảo đã mày mò tìm ra giải pháp “Gông đỡ để giảm lực đẩy trở lại”. Giải pháp được thử nghiệm thành công, giúp dây chuyền sản xuất của nhà máy được thông suốt.

Cũng trong năm đó, sáng kiến “thay thế con kê ngăn cách giữa hai lớp thép bằng râu thép đầu cọc” của ông được đưa vào sử dụng và trở thành giải pháp rất hữu ích trong quá trình xây dựng nhà máy khiến các chuyên gia Liên Xô (thuộc đơn vị thiết kế xây dựng nhà máy) đã rất ngạc nhiên và khâm phục.

Với hai sáng kiến này, Hoàng Đức Thảo đã được Bộ Xây dựng, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tỉnh Kiên Giang tặng bằng khen. Ông được bình bầu là thanh niên ưu tú xuất sắc, chiến sĩ thi đua toàn ngành xây dựng tỉnh Kiên Giang, được cử đi tham dự Festival thanh niên tiên tiến toàn quốc khi mới vừa tròn 20 tuổi.

Những nghiên cứu khoa học của AHLĐ Hoàng Đức Thảo thể hiện rõ quan điểm và ông vẫn chia sẻ: Làm gì, nghiên cứu gì cũng phải nghĩ đến người dân, những người trực tiếp hưởng lợi từ những sản phẩm của mình. Khó khăn lớn nhất là đưa được các sản phẩm KHCN vào đời sống. “Chỉ khi đặt con người vào vị trí trung tâm thì chúng ta mới có thể sáng tạo ra những sản phẩm thật sự hữu ích”, ông nói.