Vì sao đình Trà Cổ được đề nghị xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt?

Toàn cảnh đình Trà Cổ.

Đình có tiền đường gồm 5 gian, 2 chái bái đường, hậu cung có 3 gian. Mái lợp ngói vẩy, bốn góc đao cong vút như con thuyền rẽ sóng giữa biển khơi. Đây là ngôi đình duy nhất của Quảng Ninh còn giữ được hệ thống ván sàn - kiểu kiến trúc đình phổ biến thời Lê, tương tự như đình Bảng, Bắc Ninh. Mái đình có kiến trúc theo lối chữ "Đinh", mặt quay về hướng Nam, được chống đỡ bằng 48 cột cái và cột quân bằng gỗ lim đặt trên tảng kê bằng đá xanh. Các cột được giằng đan bởi những xà ngang dọc, ở các đầu xà gồ đều chạm đầu rồng. Hai đầu hồi là hai bức hoành phi sơn son thếp vàng ghi tám chữ: “Nam sơn tịnh thọ” (Nước Nam bền vững), “Địa cửu thiên trường” (Đất vững trời dài).

Trong đình còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hóa, như 3 đỉnh hương đồng, 2 hạc cưỡi đầu rồng sơn son thiếp vàng, 8 long ngai bằng gỗ từ thời Nguyễn, 12 sắc phong chất liệu giấy.

Hàng năm, từ ngày 30/5 đến 3/6 âm lịch, tại đình Trà Cổ diễn ra nhiều hoạt động lễ hội truyền thống, quy mô lớn, tiêu biểu cho loại hình lễ hội dân gian. Đặc biệt, nét độc đáo của lễ hội là hội thi Ông Voi. Nghi lễ chính này được duy trì thường niên, trở thành nét riêng của vùng đất biên ải Móng Cái.

Theo tục lệ được duy trì, trước khi vào mùa lễ hội, làng Trà Cổ chọn ra 12 người được gọi là cai đám, để chuẩn bị cho mùa lễ hội sau. Cai đám là những người trung tuổi, có đạo đức, sức khỏe tốt, gia đình thuận hòa. Thông thường mỗi một người sẽ chỉ được một lần trong đời làm cai đám, những người được chọn sẽ rất vinh dự và tự hào vì điều đó sẽ mang đến may mắn, tài lộc, mạnh khỏe suốt cả năm. Đầu năm mỗi cai đám sẽ nuôi một chú lợn và được gọi là Ông Voi cùng với chế độ chăm sóc đặc biệt chu đáo, được bác sĩ thú y thăm khám thường xuyên.

Trẻ em địa phương vui chơi ở đình Trà Cổ.