Trong lịch sử Pháp thế kỷ 17 có một tù nhân nổi tiếng và bí ẩn được gọi là L'Homme au Masque de Fer - tiếng Pháp có nghĩa là "Người đàn ông đeo mặt nạ sắt". Tù nhân này được cho là đã bị bắt vào khoảng năm 1669 và phải chịu hình phạt tàn khốc là đeo mặt nạ sắt suốt đời. Người ta cho rằng đây là câu chuyện được lấy cảm hứng từ cuộc đời của Eustache Dauger.
Tranh minh họa.
Hồ sơ lâu đời nhất về tù nhân đeo mặt nạ có từ năm 1669 và là một bức thư được gửi từ Hầu tước de Louvois, bộ trưởng dưới thời vua Louis XIV, gửi cho Bénigne Dauvergne de Saint-Mars, thống đốc nhà tù Pignerol ở Pinerolo, Piedmont, một phần lãnh thổ của Pháp. Trong lá thư của mình, Louvois thông báo cho Saint-Mars rằng một tù nhân tên là Eustache Dauger sẽ đến vào khoảng tháng tới (cuối tháng 8 năm đó).
Trong thư, Louvois chỉ thị cho Saint-Mars chuẩn bị một phòng giam có nhiều lớp cửa nhằm ngăn chặn bất kỳ ai từ bên ngoài có thể nghe lén. Thống đốc chỉ được phép đến thăm mỗi ngày một lần để cung cấp thực phẩm và bất cứ thứ gì khác tù nhân cần thiết.
Tù nhân cũng phải được thông báo rằng nếu anh ta nói bất cứ điều gì ngoài nhu cầu của bản thân thì sẽ bị giết, tuy nhiên Louvois cũng nhắc nhở rằng tù nhân không nên đòi hỏi nhiều vì anh ta "chỉ là một kẻ hầu".
Theo hồ sơ, Eustache Dauger thực sự đã từng làm người hầu cho một vị khách khác của nhà tù là Nicolas Fouquet, hầu tước xứ Belle-Île, một cựu giám đốc tài chính bị vua Louis XIV bỏ tù vì tội tham ô. Dauger được phép đến hầu người chủ này khi người hầu khi đó của ông tên La Rivière không được khỏe.
Việc giam cầm Người đàn ông đeo mặt nạ sắt được ghi lại trong sổ đăng ký nhà tù Bastille vào năm 1698.
Nhà tù Pignerol thường được gọi là Pháo đài Pinerolo vì sự kiên cố gần như không thể công phá. Nơi đây được sử dụng để giam giữ các tù nhân chính trị và quân sự cấp cao. Địa điểm này đóng một vai trò quan trọng dưới triều đại của vua Louis XIV. Việc Dauger bị giam giữ tại đây dẫn đến một số suy đoán rằng hắn có thể là thành viên của hoàng gia Pháp.
Truyền thuyết phổ biến nhất về xuất thân của tù nhân này chính là anh ta vốn có cha mẹ là Anne của Áo và Hồng y Mazarin, là anh trai cùng cha khác mẹ của vua Louis XIV. Ý tưởng này thậm chí còn được Alexandre Dumas chuyển thành cuốn sách có tên "The Vicomte de Bragelonne".
Người đàn ông đeo mặt nạ sắt, theo Regnault-Warin MJJ, 1804.
Dù có rất nhiều giả thuyết về danh tính "người đàn ông mang mặt nạ sắt" nhưng giả thuyết anh ta là Eustache Dauger được chấp nhận nhiều nhất. Vào thời đó có một người đàn ông tên là Eustache Dauger de Cavoye, con trai của một đại úy trong đội cận vệ của Hồng y Richelieu, sinh năm 1637. Từng gia nhập quân đội hoàng gia, ông cuối cùng lại buộc phải từ chức trong nhục nhã sau khi giết chết một cậu bé trong một cuộc ẩu đả vì uống say.
Tuy nhiên sau đó người ra đã tìm ra điểm mâu thuẫn đó là Eustache Dauger de Cavoye đang bị giam trong nhà tù Saint-Lazare trong khi "người đàn ông đeo mặt nạ sắt" bị giam ở Pignerol. Hơn nữa, có bằng chứng quan trọng cho thấy de Cavoye đã chết vào những năm 1680, trước cả Eustache Dauger.
"Người đàn ông đeo mặt nạ sắt" qua đời vào ngày 19 tháng 11 năm 1703 và được chôn cất vào ngày hôm sau dưới cái tên Marchioly. Theo báo cáo, tất cả đồ đạc và quần áo của anh ta đã bị phá hủy, các bức tường trong phòng giam của anh ta bị cạo và quét vôi trắng, mọi thứ làm bằng kim loại mà người đàn ông sở hữu đều bị nấu chảy. Vì vậy, cuối cùng, anh ta thực sự là ai, liệu anh ta có thực sự phạm tội và có bị bắt phải đeo mặt nạ sắt mọi lúc hay không, có thể mãi là câu hỏi không có câu trả lời.
* Tiêu đề bài viết đã được biên tập lại
Theo PV/Sở Hữu Trí Tuệ và Sáng Tạo