Sự phát triển của xã hội loài người qua những cuốn sách

Nhắc đến Yuval Noah Harari, độc giả nghĩ ngay tới ấn phẩm Sapiens - Lược sử loài người. Cuốn sách tạo thành công vang dội khi đã bán ra hơn 16 triệu bản trên toàn cầu và lọt top best-seller của New York Times.

Cùng bộ sách của Yuval Noah Harari, Nhân loại - Một lịch sử tràn đầy hi vọng; Lịch sử; Súng, vi trùng và thép cũng là những ấn phẩm truyền tải kiến thức về sự tiến triển của xã hội loài người cùng thông điệp bảo vệ Trái Đất.

Với mong muốn đem khối kiến thức khoa học xã hội đồ sộ đến gần hơn độc giả đại chúng qua thông tin và hình ảnh sinh động, Yuval Noah Harari cùng hai họa sĩ David Vandermeulen và Daniel Casanave cho ra mắt bộ Sapiens - Lược sử loài người bằng tranh, dự kiến gồm 4 tập.

Chuyển thể từ tác phẩm Sapiens: Lược sử loài người, sau tập 1: Khởi đầu của loài người, tập 2 có tên Các trụ cột của nền văn minh vừa ra mắt độc giả trong nước. Trong sách, Harari đã xuất hiện như một người kể chuyện, đối thoại trực tiếp với độc giả.

Bộ sách đưa độc giả vào một chuyến đi kinh ngạc xuyên qua toàn bộ lịch sử loài người, từ gốc rễ tiến hóa đến thời đại chủ nghĩa tư bản và kỹ thuật di truyền.

Yuval Noah Harari đào sâu nghiên cứu các quá trình quan trọng đã định hình loài người và thế giới quanh nó. Chẳng hạn, sự ra đời của sản xuất nông nghiệp, việc tạo ra tiền tệ, sự lan truyền của tôn giáo...

Tác phẩm là chìa khóa giúp độc giả trả lời câu hỏi “tại sao chúng ta đang trong những điều kiện sinh sống hiện tại?”.

Tập 1 (Khởi đầu của loài người) tập trung mô tả sự hình thành nên loài người đang thống trị Trái Đất qua 4 phần riêng biệt: Những kẻ nổi loạn trên đồng cỏ; Những bậc thầy hư cấu; Tình dục, nói dối và tranh hang động và Những kẻ sát nhân liên lục địa.

Sang tập 2 (Các trụ cột của nền văn minh), tác giả cùng nhóm họa sĩ giới thiệu tới bạn đọc sự phát triển xã hội loài người từ khi cuộc cách mạng nông nghiệp bùng nổ thông qua 4 phần cơ bản: Những mầm mống của sự hãi hùng; Những huyền thoại và con người; Lạc lối trong mê cung và Điều tra Tiến sĩ Hư cấu.

Đi cùng lượng thông tin đầy đủ là những bức tranh minh họa sinh động, thu hút độc giả ở mọi ngành nghề, lứa tuổi, kể cả những người không ham mê khám phá khoa học xã hội.

Cùng chung đề tài nghiên cứu về lịch sử loài người, cách đây khoảng 2.400 năm, Herodotus đã du hành khắp nơi để ghi lại lịch sử thế giới. Những ghi chép “mắt thấy, tai nghe” của ông được truyền lại trong cuốn Historiai.

Tác phẩm xuất bản tại Việt Nam với tiêu đề Lịch sử, do PGS.TS Lê Đình Chi chuyển ngữ và được trao giải A tại Giải thưởng Sách quốc gia năm 2020.

Đây được coi là tác phẩm mở đầu cho sử học hiện đại phương Tây, công trình khảo cứu về lịch sử, văn hóa, khí hậu, địa hình của những vùng đất mà tác giả đã tìm hiểu.

Cuốn biên niên về lịch sử này được ghi chép như một câu chuyện lý thú, cuốn hút. Không chỉ nói về lịch sử, tác phẩm còn bàn đến các vấn đề nhân chủng học, địa lý, thần học, triết học, khoa học chính trị…

Nhà sử học, tác giả người Hà Lan Rutger Bregman nhận định: “Trong tai họa, những điều đẹp đẽ nhất nơi con người sẽ được bộc lộ và phát huy” và “khủng hoảng, dịch bệnh chưa chắc khiến con người bộc lộ những tính cách tồi tệ nhất, mà ngược lại, còn phát huy những phần tốt đẹp nhất trong họ”.

Theo lý lẽ đó, Rutger Bregman đưa người đọc vào hành trình phá bỏ những định kiến coi con người là ích kỷ. Đây cũng là thông điệp chính mà cuốn sách Humankind - A hopeful history muốn truyền tải. Mới đây, bản tiếng Việt của tác phẩm có mặt tại Việt Nam với tiêu đề Nhân loại - Một lịch sử tràn đầy hi vọng.

Tác giả sử dụng phép lập luận song hành khi so sánh, đối chiếu quan điểm giữa Thomas Hobbes và Jean-Jacques Rousseau, lấy hai nhân vật hoàn toàn đối lập nhau làm điểm xuất phát cho tác phẩm của mình, để rồi đưa ra kết luận rằng con người có thể sử dụng bản chất tốt đẹp vốn có của mình để xây dựng nên một xã hội đầy hy vọng.

Với giá trị đó, Nhân loại - Một lịch sử tràn đầy hi vọng lọt danh sách best-seller của New York Times, top 50 cuốn phi hư cấu xuất sắc năm 2020 của Washington Post và lọt danh sách đề cử Giải thưởng Andrew Carnegie năm 2021. Đến nay, cuốn sách đã được dịch ra hơn 40 ngôn ngữ khác nhau trên thế giới.

Thông qua cách tiếp cận đa ngành như lịch sử, tâm lý học, khảo cổ học, Rutger Bregman trao cho độc giả góc nhìn đầy lạc quan về một con đường tốt đẹp mà nhân loại đang tiến đến.

Súng, vi trùng và thép là ấn phẩm khoa học phổ thông nổi tiếng của Jared Diamond, được xuất bản lần đầu tiên năm 1997 và trở thành cuốn sách bán chạy nhất trên thế giới ở thời điểm đó. Đến nay, tác phẩm được dịch ra hơn 30 thứ tiếng.

Ấn phẩm là công trình nền tảng về địa lý liên ngành, toàn diện và đột phá. Nội dung sách viết về lược sử các xã hội loài người trong khoảng 13.000 năm trở lại đây và tập trung tìm lời giải đáp cho câu hỏi: “Tại sao lịch sử đã diễn ra trên mỗi châu lục một khác?”.

Với 4 phần chính chia làm 20 chương, tác giả đã phân chia lịch sử xã hội loài người thành các giai đoạn dựa trên tiêu chuẩn như quy mô dân số, mức độ tập trung chính trị và phân tầng xã hội. Đó cũng là quá trình tiến hóa của xã hội loài người.

Theo tác giả, ba yếu tố giúp người Tây Âu chinh phục lãnh thổ và định hình trật tự thế giới ngày nay là: Súng, vi trùng, thép. “Súng” là các loại vũ khí vượt trội tạo ra những cuộc chinh phục. “Vi trùng” có tác động tới khả năng miễn dịch của người dân bản địa. Còn “thép” là sự tinh thông kỹ thuật đã giúp người Tây Âu viễn chinh xuyên đại dương.

Tác giả nổi tiếng Yuval Harari đã lấy cảm hứng từ chính cuốn sách này của Jared Diamond để tạo nên ấn phẩm Sapiens: Lược sử về loài người. Mới đây, Súng, vi trùng và thép được trao giải A tại Giải thưởng Sách quốc gia năm 2021.

Tác phẩm nhắn gửi thông điệp ý nghĩa về mong muốn bảo vệ Trái Đất của Jared Diamond, bởi các xung đột trên thế giới từ xa xưa đã tạo ra những ảnh hưởng lâu dài mà sau nhiều thế kỷ vẫn chưa thôi tác động đến xã hội loài người.