Trước hết, thời xa xưa người ta rất chú trọng đến Phong Thủy về vị trí, nơi ở của ngôi nhà, đặc biệt là các hoàng tử, quý tộc thời xưa, khi còn sống họ sẽ chọn những báu vật Phong Thủy tốt để xây dựng cho mình một mái ấm râm mát. Họ tin rằng điều này không chỉ giúp họ chết mà sau đó họ có thể tiếp tục tận hưởng cuộc sống trần thế, đồng thời có thể bảo vệ con cháu và gia đình của mình, họ cũng có những kỳ vọng tốt đẹp về thế giới bên kia của chính mình. Vì vậy, để những người thân đã khuất của mình được sống ổn định dưới lòng đất, con cháu của họ cũng sẽ đi tìm bảo vật phong thủy để chôn cất.
Nhiều khi người ta tin rằng con người có linh hồn sau khi chết nên trong các dịp lễ hội, lễ hội Thanh minh, lễ hội, người nhà sẽ chuẩn bị đồ cúng, tiền giấy và những thứ cần thiết khác ở âm phủ để cúng tổ tiên, mong có được nơi trú ẩn. Tuy nhiên, khi mọi việc trong cuộc sống và công việc không suôn sẻ, họ sẽ cảm thấy đây là lỗi của phong thủy. Nhiều người sẽ cảm thấy phong thủy mồ mả tổ tiên của mình chưa được lựa chọn đúng hoặc đã bị hư hại nên các trong gia tộc sẽ triệu tập các thành viên để bàn việc di dời lăng mộ.
Tuy nhiên, thế hệ tương lai sẽ không bao giờ tùy ý di chuyển mồ mả, họ cho rằng việc di chuyển mộ là quấy rối sự yên bình của tổ tiên và hủy hoại cuộc sống của họ. Di chuyển mồ mả của họ là một hành động rất thiếu tôn trọng. Và từ xa xưa, con người đã tin rằng người chết có linh hồn, họ rất sợ ban ngày và ánh sáng mặt trời, việc di chuyển ngôi mộ chắc chắn sẽ khiến ngôi nhà của họ dưới âm phủ bị ánh sáng mặt trời chiếu vào, điều này sẽ khiến con cháu không chỉ phá hoại sự bình yên của người đã khuất, mà còn khiến xương cốt của họ bị thương. Biết bao lần người ta nói: “Nếu dời mộ thì chín phần mười sẽ thua”.
Thế nhưng, trong nhiều trường hợp, trong hoàn cảnh đặc biệt, thế hệ tương lai phải di dời mồ mả. Ví dụ, nếu đất đai của gia đình bạn bị thu hồi, hoặc một số thiên tai nào đó gây hư hại cho lăng mộ tổ tiên, v.v., lúc này, gia đình nhất định sẽ tìm thầy phong thủy để tìm đất báu Phong Thủy chuyển mộ.
Có rất nhiều câu chuyện được lưu truyền trong nhân dân về những điều xui xẻo do việc di dời mộ gây ra. Mặc dù phiên bản của mỗi câu chuyện là khác nhau nhưng mục đích cuối cùng của chúng là truyền tải một thông điệp, đó là việc tùy tiện di chuyển mộ sẽ mang lại hậu quả rất nghiêm trọng cho thế hệ tương lai, đồng thời cũng sẽ mang lại điều xui xẻo cho cuộc sống bình yên của chính gia đình mình và thế hệ tương lai. Nếu trong trường hợp bất khả kháng mà phải di dời mộ thì phải tuân theo những quy định sau đây. Người mất rất sợ ánh nắng mặt trời nên phải dời mộ vào những ngày nhiều mây, không có ánh nắng, điều này nhằm bảo vệ tổ tiên khỏi ánh nắng mặt trời và tôn kính họ.
Đừng bao giờ dời mồ, câu nói chín phần mười dời mộ sẽ xui xẻo chỉ là một phong tục dân tộc do tổ tiên để lại để tỏ lòng thành kính với tổ tiên, nhưng đôi khi chúng ta phải tin vào sức mạnh của khoa học. Trên thực tế, một số câu nói về di dời mộ chín phần mười xui xẻ vốn có tính chất mê tín. Ở một số làng cổ, khoa học công nghệ còn tương đối lạc hậu, muốn phát triển và hoàn thiện thì việc đầu tiên phải làm là thay đổi những phong tục, tư tưởng phong kiến cũ, tiếp thu cái mới, tuân thủ những yêu cầu của chính sách mới nhất.
Ở nhiều vùng nông thôn, để tỏ lòng thành kính với tổ tiên, người ta thường xây dựng những ngôi mộ lớn, chiếm nhiều đất đai, vì vậy, để phù hợp với sự phát triển của xã hội, việc di chuyển mộ không phải là phá hoại phong thủy và cuộc sống của con người mà là để tìm kiếm điều kiện sống tốt hơn cho người đã khuất. Tôn trọng phong tục dân gian là nguyên tắc rất quan trọng nhưng cũng phải được thực hiện trên tiền đề đảm bảo sự phát triển của địa phương.
Người xưa nói rằng, "chín phần mười dời mộ sẽ xui xẻo" đối với giới trẻ bây giờ được trang bị khoa học thì đây dường như là một câu nói rất mê tín nhưng đối với thế hệ đi trước thì đó là hiện thân của phong tục dân gian mang màu sắc rất đậm đà, nó thể hiện tấm lòng hiếu thảo của tổ tiên dành cho con cháu, đồng thời còn để con cháu luôn ghi nhớ sự kính trọng, ngưỡng mộ tổ tiên, và nhắc nhở mọi người rằng hiếu thảo.
Theo Hồ Yên/Thuơng Hiệu và Pháp Luật