“Bút ký từ tầng hầm” là cuốn sách chứa đựng những hạt giống tư tưởng quan trọng nhất của Dostoyevsky. Thực tế thì sau cuốn sách này, ông bắt đầu trở thành một ngọn núi lớn bên cạnh Lev Tolstoy trên cao nguyên văn chương Nga.
Hầu hết tư tưởng của các triết gia hiện sinh vĩ đại như Jean-Paul Sartre, Friedrich Nietzsche… đều bắt nguồn từ chính cuốn sách này. “Bút ký từ tầng hầm” có thể coi như tác phẩm đặt nền móng cho toàn bộ các kiệt tác của Dostoyevsky.
Một ý tưởng thú vị trong cuốn sách này nằm ngay ở chữ tầng hầm. Từ tiếng Nga có nghĩa đen là “dưới sàn” - một tầng hầm thấp, nơi người ta để đồ cũ, các đường ống… Và Dostoyevsky dùng nó để ám chỉ tầng tiềm thức của con người, mà theo cách diễn đạt văn chương của ông là nơi phản đề của con người chui xuống để sống và tư biện.
Một chi tiết thú vị khác, theo văn hóa Nga, thì tầng hầm cũng là nơi ma quỷ ẩn náu. Sau này Freud dùng lại khái niệm ấy của Dostoyevsky để xây dựng lý thuyết phân tâm học của mình.
Đây là tác phẩm không thể thiếu trong tủ sách những người yêu văn học Nga, Dostoyevsky và chủ nghĩa hiện sinh.
Theo Mẫu Đơn/báo Đà Nẵng