4 địa điểm đang bị đe dọa, cần được bảo tồn khẩn cấp

Tác động của con người đối với thiên nhiên còn vượt xa sự thay đổi khí hậu, bao gồm săn bắt trộm và buôn bán động vật hoang dã, phá rừng và ô nhiễm nguồn nước. Dưới đây là 4 địa điểm mà một số nhà thám hiểm hàng đầu thế giới muốn bạn biết đến trước khi cảnh quan thay đổi mãi mãi.

Vườn quốc gia Kasanka ở Zambia

Mới 29 tuổi, nhà làm phim về động vật hoang dã và Nhà thám hiểm địa lý quốc gia Bertie Gregory đã có một sự nghiệp đáng kinh ngạc, sản xuất và lưu trữ một số phim tài liệu đoạt giải thưởng với Nat Geo trên khắp thế giới. Nhưng một nơi cần được bảo tồn nổi bật trong ký ức của anh: Vườn quốc gia Kasanka ở Zambia.

Trong khi quay một tập của Epic Adventures for Nat Geo, nhóm của anh đã chứng kiến cuộc di cư của dơi ở Vườn quốc gia Kasanka, cuộc di cư của động vật có vú lớn nhất ở châu Phi. Những con dơi ăn quả có màu vàng rơm lao ra kiếm ăn dưới sự bao phủ của bóng tối và đang chạy đua với thời gian: Nếu trời sáng, chúng có thể trở thành mồi của các loài khác.

Bertie Gregory nói: “Nhìn thấy 10 triệu con vật lấp đầy bầu trời khiến bạn cảm thấy phấn khích và thực sự là khá khó khăn để não của bạn xử lý những gì đang diễn ra. Cảm giác như đang quay ngược thời gian trở lại hành tinh tiền sử Trái đất khi tiếng vỗ cánh và tiếng gọi của chúng tràn ngập không khí. Chúng tôi đã ở đó trong một tháng và buổi sáng nào cũng đầy cảm hứng”.

Tuy nhiên, dơi và tất cả các loài động vật hoang dã khác tại đây đang bị đe dọa từ tác động của con người. Gregory cho biết khi anh đến thăm, những khu rừng khổng lồ đã bị chặt phá bất hợp pháp gần ranh giới vườn quốc gia.

“Các nhà khoa học gắn thẻ theo dõi trên một số con dơi và nhận thấy chúng có thể bay ra ngoài hơn 30 dặm từ chuồng mỗi đêm để kiếm ăn. Nó nằm ngoài khu vực được bảo vệ, vì vậy nếu khu vực xung quanh vườn quốc gia bị phá rừng, cuộc di cư hoành tráng này sẽ biến mất”, Bertie Gregory nói. 

Mất những con dơi này là một bi kịch vượt xa việc mất đi một cảnh tượng động vật hoang dã đáng kinh ngạc. Những con dơi ăn quả màu rơm được biết đến như những kẻ làm vườn của châu Phi.

Đó là bởi vì khi dơi ăn trái cây, chúng sẽ nuốt hạt và “trồng” chúng qua phân. Phá rừng có nguy cơ phá vỡ chu kỳ tự nhiên này.

Thung lũng thiêng liêng của người Inca, Peru

Carmen Chávez là một nhà sinh vật học nhiệt đới và Nhà thám hiểm Địa lý Quốc gia đã bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp của mình khi tham gia vào các dự án nghiên cứu tại Trạm sinh học Cocha Cashu trong Vườn quốc gia Manú của Peru. Khi cô còn nhỏ, gia đình cô thường cắm trại ở Thung lũng thiêng liêng của người Inca.

Một trong những ký ức đầu tiên của cô là cha cô dành tặng món cá bắt được trong ngày cho cô vào sinh nhật lần thứ năm của cô - đó là một con cá hồi, một loài xâm lấn đã được du nhập từ Bắc Mỹ một cách có chủ ý để giúp đỡ nền kinh tế nhiều thập kỷ trước đó. Gia đình cô đã tiếp tục mua đất nông nghiệp ở trung tâm của Thung lũng thiêng và dành cả cuộc đời của họ cho việc trồng ngô và khoai tây truyền thống.

Chávez nói: “Khi còn là một đứa trẻ, tôi chạy tự do trên cánh đồng và bơi trong những con sông và lạch nhỏ đầy cá và nước sạch. Chính phụ lưu của sông Vilcanota là thời thơ ấu của tôi, nhưng bây giờ đã bị ô nhiễm nghiêm trọng”.

Bà nói: “Xử lý nước tối thiểu và các hệ thống thoát nước thô sơ đổ nước thải trực tiếp vào các con lạch chảy ra sông Vilcanota thiêng liêng. Con sông này vẫn là nguồn tưới tiêu chính cho mọi hoạt động canh tác trong thung lũng. Việc khai thác cát và đá bất hợp pháp cũng làm gián đoạn dòng chảy tự nhiên của sông và góp phần gây ra lũ lụt cho các trang trại và thị trấn địa phương”.

Khu vực này là một nơi thiêng liêng đối với nền văn hóa Inca phần lớn bởi vì những vùng đất màu mỡ của nó đã hỗ trợ nền văn minh phát triển mạnh mẽ trước khi các thực dân Tây Ban Nha đến. Thung lũng Sacred tiếp tục hỗ trợ các cộng đồng bằng quinoa, kiwicha (một loại ngũ cốc có thể được sử dụng thay thế bột mì), các loại khoai tây và ngô trắng khổng lồ, chỉ mọc ở đây.

Chávez nói: “Những người nông dân, giống như cha và anh trai tôi, hiện đang sống trong sự không chắc chắn về những thay đổi chưa từng có trong các kiểu thời tiết và những hậu quả không thể phủ nhận của khí hậu ấm lên. Thế hệ trẻ có rất ít quan tâm đến việc tiếp tục canh tác truyền thống và ngày càng có nhiều sự phụ thuộc vào phân bón tổng hợp có hại”.

Biến đổi khí hậu trên núi Kilimanjaro, Tanzania

Nhà thám hiểm Phil Henderson lần đầu tiên leo lên Kilimanjaro, ngọn núi cao nhất ở châu Phi với độ cao 5.895 m vào năm 2000.

Ông cho biết: “Con người, văn hóa và vùng đất đều được kết nối với nhau. Nếu bạn nhìn vào chính ngọn núi, nó là duy nhất bởi vì nó mọc ra từ vùng đồng bằng của châu Phi không phải giữa một dãy núi”. 

“Đó là nơi mà mọi người thực sự có thể được giáo dục về biến đổi khí hậu và sự kết nối giữa con người với nhau. Lý do chúng tôi đến một nơi như thế này không phải để trải nghiệm vùng hoang dã này, mà là để trải nghiệm văn hóa”.

Người Chagga, nhóm dân tộc lớn thứ ba ở Tanzania, gắn bó chặt chẽ với ngọn núi. Họ sống trên sườn phía Nam và phía Đông của Kilimanjaro, sản xuất chuối, cà phê và kê trên đất màu mỡ.

Các cộng đồng của họ là nhân chứng cho sự co lại của các chỏm băng và sông băng trên núi, có thể biến mất trong vòng 25 năm tới, theo các chuyên gia, phần lớn là do biến đổi khí hậu.

Henderson nói: “Tôi đã quay trở lại vào năm 2018 và có một sự thay đổi mạnh mẽ về lượng băng vĩnh cửu trên núi. Tại ngọn núi đang có mưa bão nghiêm trọng và nhiệt độ thực sự cao, sau đó là hạn hán nghiêm trọng”.

Henderson nói rằng, giải pháp phải nằm trong một nỗ lực toàn cầu để hạn chế biến đổi khí hậu. Anh hy vọng những người leo lên Kilimanjaro sẽ giúp truyền bá thông điệp đó.

Lắng nghe tiếng sư tử trong Vườn quốc gia Nam Luangwa, Zambia

Thandiwe Mweetwa, nhà sinh vật học động vật hoang dã người Zambia và Nhà thám hiểm địa lý quốc gia, quản lý chương trình giáo dục bảo tồn động vật ăn thịt Zambian. 

Sáng kiến này được thiết kế để thu hút sự ủng hộ của địa phương trong việc bảo vệ các loài động vật ăn thịt lớn và môi trường sống của chúng cũng như thúc đẩy sự quan tâm đến các ngành nghề dựa vào bảo tồn trong giới trẻ địa phương.

Một trong những địa điểm yêu thích của Mweeta là Nsefu Sector trong Vườn quốc gia Nam Luangwa ở Zambia, nơi cô đến thăm để làm việc và vào các kỳ nghỉ.

Cô nói: “Tôi đến thăm nơi này lần đầu tiên vào năm 2009 vào ngày đầu tiên làm việc với tư cách là tình nguyện viên của Chương trình Động vật Ăn thịt Zambian, và tôi ngay lập tức bị cuốn hút bởi vẻ đẹp của khu vực này”.

“Đó là một khu bảo tồn động vật hoang dã giàu trò chơi trên bờ phía đông của sông Luangwa. Đây là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã có sức lôi cuốn, chẳng hạn như chó hoang, sư tử, đàn trâu lớn và những đàn chim lớn mang tính biểu tượng, như sếu vương miện. Khu vực này cũng có các di tích lịch sử và văn hóa thực sự thú vị, chẳng hạn như một địa điểm làm mưa cũ - một nơi mà các cộng đồng trong quá khứ đã cầu mưa trong thời gian hạn hán”, Thandiwe Mweetwa chia sẻ.

Mweeta nói sư tử và các động vật hoang dã khác trên khắp châu Phi đang bị đe dọa, không thoát khỏi tác động của các hoạt động bất hợp pháp, chẳng hạn như săn trộm bằng bẫy dây do buôn bán thịt rừng bất hợp pháp. Sự chung sống không thoải mái của con người với động vật hoang dã cũng là một vấn đề. Và sư tử và các loài ăn thịt khác đôi khi làm mồi cho vật nuôi của người dân địa phương.