Chúng ta đều biết trong hoàng cung thời xưa luôn có vô vàn những quy tắc, quy định nghiêm ngặt bắt buộc tất cả nhưng ai sống trong cung đều phải tuân theo, từ hoàng đế, hoàng hậu cho đến các phi tần, cung nữ, thái giám và kẻ hầu người hạ.
Đặc biệt là trong triều đại nhà Thanh, khi Từ Hi Thái hậu còn tại vị, khi canh gác trong cung của bà có những quy tắc gì rất nghiêm ngặt mà thái giám và cung nữ phải tuân thủ?
Quy tắc thứ nhất
Trong hoàng cung mỗi khi đến 8 giờ tối, ở phía tây của cung sẽ được gõ tiếng vang truyền đến Trữ Tú Cung. Lúc này, tất cả những người hầu không phải ở Trữ Tú Cung phải lập tức đi ngay. Bởi vì cổng cung sẽ ngay lập tức bị khóa lại.
Sau khi khóa lại, không thể ra bên ngoài một cách dễ dàng được. Bởi vì chìa khóa cổng cung không phải do người của Trữ Tú Cung giữ mà giao cho thái giám phụ trách Kính Sự phòng giữ.
Sau khi giao nộp cho thái giám, bất kể ai đi lấy chìa khóa đều phải đăng ký. Các mục đăng ký gồm có các thông tin chi tiết như: Thời gian, người lấy, lý do đi lấy khóa... đều phải ghi rõ để xảy ra chuyện gì sẽ dễ điều tra. Điều này cũng có nghĩa là các thái giám làm ca trong cung đều phải chuẩn bị làm mọi việc trước 8 giờ, để đề phòng xảy ra sai sót.
Quy tắc thứ hai
Các thái giám trực ca đêm trong cung Từ Hi Thái Hậu, trước khi vào ca làm cần phải thông qua sự chỉ đạo của thái giám trưởng. Trước khi đi làm phải báo cáo với Thái giám tổng quản Lý Liên Anh và để đếm số người.
Sau đó, Lý Liên Anh sẽ phân công nhiệm vụ cho họ và cuối cùng về Trữ Tú Cung bắt đầu trực ca đêm. Nếu có thái giám nào trực ca đêm, lúc điểm danh đến muộn thì chắc chắn sẽ ngay lập tức bị chỉnh đốn lại. Bởi vì đây là điều cấm kỵ trong hoàng cung, người hầu trực đêm tuyệt đối không được có bất kỳ một sai sót nào.
Những quy định phân công cụ thể của các thái giám trực ca đêm đó là: Cửa nam và cửa bắc của Trữ Tú Cung đều có hai thái giám canh giữ.
Mội thái giám tuần tra ở các hành lang của sảnh phía đông, phía tây Trữ Tú Cung và cả chính cung của Từ Hi Thái hậu. Có nghĩa là có tất cả tổng cộng 7 thái giám trực ca đêm trong Trữ Tú Cung của Từ Hi Thái hậu. Họ sẽ chịu trách nhiệm canh giữ và hầu hạ mọi việc từ 8 giờ tối đến 8 giờ sáng hôm sau.
Quy tắc thứ ba
Thái giám khi thực hiện trực ca đêm, họ có thể được dựa tường hoặc ngồi dưới đất để nghỉ ngơi cho thoải mái (có những chiếc đệm nhỏ chuyên dụng để giúp họ trực đêm). Thế nhưng tuyệt nhiên các thái giám khi đang trực không được phép ngủ quên, ngáy hay mê sảng. Nếu muốn ra ngoài thì phải có người khác giúp trực thay, không được phép tự ý rời chỗ trực.
So với cung nữ làm nhiệm vụ hầu hạ chủ nhân trong cung thì những thái giám làm nhiệm vụ gác cung vào ban đêm tốt hơn rất nhiều. Bởi cung nữ thường phải bên cạnh để hầu hạ chủ tử từ những việc nhỏ nhất. Trong khi các thái giám trực đêm bên ngoài cung thường có ít công việc mà tinh thần cũng được thoải mái hơn rất nhiều.
Có thể nói, những thái giám và cung nữ hầu hạ trong cung khi xưa sống trong cung không dễ dàng một chút nào. Họ phải luôn hết lòng hầu hạ chủ nhân, tuân thủ mọi quy tắc, làm theo mọi yêu cầu mà chủ nhân hoặc bề trên đưa ra. Chỉ cần có sai sót nhỏ xảy ra cũng có thể khiến họ sống không yên ổn, thậm chí là mất mạng bất cứ lúc nào. Để tồn tại được trong cung thì họ phải biết chịu đựng, cố gắng làm việc tốt để không xảy ra những sai phạm nào.
Theo Nguyễn Lành/Baotoquoc