Học theo Đức Phật, thiền sư theo truyền thống tu trong rừng của Thái Lan Ajahn Lee Dhammadaro (1907-1961) chia sẻ những chiêm nghiệm của mình. Dưới đây là một số câu do dịch giả Diệu Liên Lý Thu Linh chuyển ngữ:
- Đừng bám vào những lời nói bên ngoài. Nếu người ta nói bạn tốt hay xấu, hoặc nếu họ nguyền rủa bạn, hãy để họ giữ những điều đó cho riêng họ. Nếu gặp chó sủa giữa đường, hãy đá nó sang một bên.
- Chó sủa không cắn. Chó cắn không sủa, vì vậy hãy cẩn thận.
- Tai thường lắng nghe chuyện ngồi lê đôi mách không phải tai của người bình thường.
- Đừng tin tất cả những gì bạn nghe. Nếu họ bảo bạn là con chó, hãy kiểm tra xem mình có đuôi không. Nếu không có, thì họ đã nói sai.
- Lời khéo nói làm chủ thế gian, nhưng sư không chấp nhận điều đó. Sư thà làm chủ sự thật trong tâm. Còn lời nói, chúng là những thứ ta khạc nhổ ra, không phải thứ ta nắm giữ. Chúng không phải là chân lý. Chân lý nằm trong lòng bạn. Vì vậy, dù lời nói của bạn có khéo hay không, làm hài lòng người nghe hay không, hãy chắc rằng ít nhất là tâm ta tốt.
Thiền sư Ajahn Lee Dhammadaro
- Người phụ trách công việc có nghĩa là người đó sử dụng chánh niệm và trí tuệ để hoàn thành công việc. Trái lại, công việc phụ trách con người có nghĩa là ta thiếu sự tập trung, trí tuệ, vào giường rồi vẫn còn nghĩ đến công việc. Cuối cùng, khi công việc phụ trách công việc có nghĩa là mọi thứ đều nằm ngoài tầm kiểm soát.
- Đừng đốn cây đã cho bạn bóng râm. Trái lại, hãy thêm phân bón và chăm sóc cây để nó phát triển. Đừng quên những người đã giúp đỡ bạn. Hãy làm điều tốt để trả ơn họ. Nếu bạn không thể làm điều đó bằng lời nói hoặc hành động, thì ít nhất hãy làm điều đó trong tâm bạn.
- Nếu một người có thể giết chết lòng tốt của chính mình, thì cũng không có gì ngăn cản họ giết người khác.
- Nếu điều bạn sắp nói lời không hay, hoặc không đúng, hãy giữ im lặng. Ngay cả khi nó hay và đúng nhưng không phục vụ mục đích gì, nó vẫn là điều tai hại.
- Kẻ ngu có thể ngồi trong mỏ vàng mà không biết phải làm gì với nó. Người trí có thể lấy cát đất, cỏ cây và biến chúng thành bạc vàng.
- Ngay khi được thừa kế một khoản tài sản khổng lồ, kẻ thiếu trí vẫn không thể ngăn mình tạo ra nhiều nghiệp xấu với tài sản đó. Trái lại, người trí dù chẳng có gì nhiều, vẫn có thể sử dụng tài sản ít ỏi đó để thiết lập cuộc sống cho mình.
- Tham ái có nghĩa là bị ràng buộc, gắn bó với mọi thứ, những thứ của mình hoặc của người. Khi ta bị ràng buộc thì giống như bị hút vào dòng điện cho đến khi chết. Bản chất của mọi thứ trên thế gian này là nó quay vòng trong từng khoảnh khắc, giống như một cái máy phát điện. Nếu chạm vào dây điện mà không có bất kỳ vật liệu cách điện nào, dòng điện sẽ hút chặt chúng ta cho đến chết. Chúng ta thấy dòng điện là một cái gì đó đẹp đẽ, tươi sáng, vì vậy ta muốn chạm vào nó nhưng nó sẽ làm ta bị điện giật. Cũng thế, nếu chúng ta bám vào mọi thứ, lòng tham muốn sẽ khiến ta bị mắc kẹt vào đó.
- Đừng để ô nhiễm bên trong tiếp xúc với ô nhiễm bên ngoài. Nếu chúng ta có ô nhiễm mà người khác cũng có ô nhiễm, kết quả sẽ đưa đến rắc rối. Thí dụ, nếu ta tức giận mà người khác cũng đang tức giận, hoặc ta tham lam khi người cũng tham lam, hoặc khi ta đang ảo tưởng mà người cũng ảo tưởng, điều đó sẽ là đại họa cho tất cả mọi người.
- Con người không bình đẳng, nhưng ta phải khiến trái tim mình bình đẳng đối với tất cả mọi người.
- Nếu bạn nhìn thấy mặt xấu của người khác, hãy quay mắt nhìn lại cho đến khi bạn cũng có thể nhìn thấy mặt tốt của họ.
- Một người phạm sai lầm vẫn tốt hơn một người không làm gì cả, vì sai lầm có thể được sửa chữa. Nhưng nếu bạn không hành động, làm thế nào bạn biết cách sửa chữa bản thân, vì bạn không biết bạn có sai lầm hay không. Thực ra, việc bạn không hành động chính là một sai lầm.
- Bạn càng quan tâm đến các vấn đề của thế gian, chúng càng phân nhánh. Bạn càng quan tâm các vấn đề của Pháp, chúng càng thu hẹp và hội tụ.
Theo Diệu Liên Lý Thu Linh/VTC