Đạo diễn Lý Hải: “Khi làm phim, tôi không đặt nặng chuyện doanh thu“

Với gần 270 tỷ đồng, Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh của Lý Hải lọt Top 3 phim Việt có doanh thu cao nhất. Không chỉ gây sốt trong nước, Lật mặt 6 còn được công chiếu tại Mỹ, Australia…

Thực ra, khi làm phim, tôi không đặt nặng chuyện doanh thu, bởi đặt mục tiêu sẽ áp lực và rất khó làm. Ngoài ra, phim dễ trở thành sản phẩm thương mại. Tôi không quen kiểu làm như thế.

Bắt tay thực hiện Lật mặt, tôi chỉ biết cố gắng hết sức để có một sản phẩm trình làng và khán giả không cảm thấy hụt hẫng khi xem. Ngoài ra, cũng để khán giả thấy được sau một năm học hỏi, Lý Hải tiến bộ rõ rệt để bắt kịp nhịp phát triển chung của ngành điện ảnh trong và ngoài nước.

Tất nhiên, đạt mức doanh thu như vậy là niềm hạnh phúc lớn không chỉ với riêng Lý Hải, mà còn cả ê-kíp. Thành công của bộ phim không phải do một cá nhân, mà là công sức của tập thể hàng trăm con người. Đó cũng là niềm động viên khích lệ lớn với chúng tôi.

Ước mơ đem phim ra nước ngoài công chiếu đã có trong tôi từ rất lâu, khi thực hiện Lật mặt 3: Ba chàng khuyết. Để có được điều đó, tôi đã tham khảo ý kiến những nhà sản xuất, đạo diễn trong, ngoài nước. Các bạn nói rằng, hãy đưa những gì mà nước mình có, là đặc sản văn hóa riêng, sẽ dễ lấn sân ra thế giới.

Tôi nghĩ điều đó đúng. Nếu so với thế giới, phim Hollywood có những cảnh quay tòa nhà cao chọc trời, phim khoa học viễn tưởng thì kỹ xảo hoành tráng… Phim Việt không thể làm như thế. Vậy mình có chất liệu gì để đưa vào phim? Đó chính là đất nước, quê hương, con người, đặc trưng văn hóa của chúng ta. Đặc biệt, cảnh sắc thiên nhiên của chúng ta rất đẹp. Nhiều đoàn phim quốc tế còn muốn đến đây quay phim, tại sao chúng ta không mang những điều đó cho thế giới thấy.

Từ suy nghĩ đó, trong các phần 4, 5 của Lật mặt, tôi đưa vào rất nhiều nét văn hóa của Việt Nam, nhất là văn hóa vùng miền. Ví dụ, với Lật mặt 5, tôi tái hiện bến phà, nét văn hóa của người miền Tây, dựng lại lễ hội làng Chăm, chợ đêm, quay bối cảnh chợ nổi miền Tây sông nước, tái hiện xe lôi… Khi chiếu những thước phim đó cho bạn bè đồng nghiệp ở nước ngoài, họ rất thích và thốt lên: Tại sao như thế này mà điện ảnh Việt Nam ít ai làm, những cảnh nhà sàn, sông nước, kênh rạch đẹp quá mà sao không làm?

Tất cả điều đó đã kích thích, thôi thúc tôi khi làm phần 6. Đó cũng là lý do tôi tái hiện làng chiếu Định Yên (Đồng Tháp) trong phim để các bạn trẻ, hoặc khách nước ngoài biết thêm về nét văn hóa của chúng ta.

Nếu có cơ hội làm tiếp phần 7, 8 của Lật mặt, tôi sẽ cố gắng lồng ghép nhiều hơn những nét văn hóa đặc trưng của vùng miền, con người, đất nước chúng ta, để người dân, lẫn khách quốc tế biết thêm về văn hóa của Việt Nam.

Đó là những tín hiệu đáng mừng. Tất cả nhà sản xuất, đạo diễn cũng đang cập nhật và học hỏi để tiến bộ hơn mỗi ngày, nhằm đưa nền điện ảnh của nước ta theo kịp sự phát triển của thế giới. Tất nhiên, để làm được điều đó, không phải một sớm một chiều.

Ví dụ Hollywood, nền điện ảnh của họ đi trước chúng ta hàng trăm năm, hay như Hàn Quốc cũng đi trước 30 năm. Chúng ta cố gắng hội nhập và để làm được điều đó mọi người phải chung tay cùng phát triển. Người Việt mình rất ủng hộ phim Việt, nếu chúng ta cố gắng làm một sản phẩm chỉn chu, đàng hoàng, sẽ được khán giả đón nhận.

Nói vậy hơi quá (cười). Bản thân tôi phải lắng nghe, học hỏi, thậm chí đọc hết các bình luận của khán giả, để chắt lọc trong hàng nghìn góp ý đó, cái nào là chân thành, đúng đắn thì tiếp thu và thay đổi, chuyển mình. Có như thế mới mong tiến bộ.

Ngoài ra, cũng phải lắng nghe thị trường xem năm nay khán giả thích gì, sự quan tâm của họ như thế nào. Ngày nay, khán giả xem phim nước ngoài nhiều, sẽ có sự so sánh, nên phải cập nhật liên tục. Phải tính toán, suy nghĩ xem, tại sao phim này được quan tâm ủng hộ, phim kia lại không. Sau quá trình cân nhắc, tôi mới viết kịch bản, làm phim.

Bất cứ sản phẩm nào khi ra mắt cũng đối mặt lời khen chê, điều đó là bình thường. Ngay cả Avatar - bom tấn thế giới thu cả 2 tỷ USD - cũng không tránh khỏi khen chê trái chiều.

Tuy nhiên, bản thân người tạo ra nó phải luôn tỉnh táo để xem đâu là lời khen đúng, chê đúng, từ đó tích góp lại xem cái nào hợp với mình để thay đổi. Cũng nhờ những lời chê đó, tôi mới trưởng thành hơn.

Hầu hết ý tưởng làm cho những thước phim trở nên sống động, chân thật hơn, dù chi bao nhiêu, bà xã cũng không phản đối. Thậm chí, cô ấy còn hỗ trợ thêm cho tôi, miễn sao làm tốt. Sự đầu tư đó cũng là tôn trọng khán giả, nếu làm được thì nên làm, trừ khi mình không có tiền thôi.

Khi viết kịch bản tôi không đo ni đóng giày cho bất cứ ai, viết xong mới ngẫm xem diễn viên nào hợp. Còn nói về tương lai, tôi không dám trả lời, ngay cả bà xã của tôi cũng không biết được.

Vợ tôi có vai trò rất lớn. Cô ấy là người đầu tiên đọc, sửa kịch bản, trước khi tôi gửi cho mọi người. Sau đó, cô ấy sẽ lo kinh phí để làm phim, tôi không phải đắn đo suy nghĩ chuyện tiền nong, miễn làm tốt là được.

Bà xã cũng động viên tinh thần, hỗ trợ tôi trong việc quảng bá bộ phim đến công chúng.

Nếu đã không hợp thì cả trong cuộc sống cũng bất đồng, chứ không phải chỉ trong làm phim thôi đâu. Với vợ chồng tôi, mỗi người cũng phải thay đổi chút xíu để đi đến mục đích chung là hòa quyện. Chúng tôi luôn tôn trọng, lắng nghe nhau.

Đúng là con người tôi rất khô khan. Nhiều người nhìn tôi bảo rằng, không nghĩ Lý Hải có thể viết được kịch bản như thế. Chính tôi nhiều khi cũng không hiểu được. Có thể bên ngoài trông tôi khô khan thế thôi nhưng bên trong cũng rất mềm mại chăng (Cười).

Cũng có thể tính tôi như vậy là do thói quen ngày nhỏ sống ở quê miền Tây, thiếu thốn đủ thứ, từ vật chất đến tinh thần, không tặng hoa, quà, nên mình cũng thành quen, không sửa được.

Trong cách sống, làm việc tôi rất rõ ràng, tạo được uy tín, nên khiến người khác yên tâm.

Tôi không giữ tiền vì thấy không có nhu cầu xài. Mỗi khi ra ngoài chỉ có đúng chiếc điện thoại trong người. Nếu cần gì, tôi sẽ gọi hoặc nhắn cho bà xã. Còn khi đi chung, từ ăn uống đến uống cà phê, vợ tôi trả tiền. Tôi thích gì, bà xã mua cho. Hai vợ chồng tôi cũng thích đi dạo, shopping, đi để ngắm chứ không nhất thiết phải mua và cũng để xả stress vì trong siêu thị mát.

Không giữ tiền khỏe lắm, không sợ mất (Cười). Tuy nhiên, đôi khi cũng gặp sự cố, ví như nhiều lần đi qua trạm thu phí mới sực nhớ ra, đành nói khó với cô bán vé: “Chết, anh đi gấp quá quên mang theo tiền”. Các bạn ấy nhận ra tôi cũng thông cảm cho đi, lúc khác trả tiền. Bởi vậy, mới thấy là người của công chúng cũng đỡ lắm.

Tất nhiên vợ chồng tôi phải chia thời gian để chăm sóc các con, còn nếu cả hai cùng đi thì gửi bà ngoại. Nếu không có bà là tiêu luôn.

Tôi không tạo áp lực cho con. Các con tôi vẫn học trường bình dân, tôi không áp đặt kiểu con phải được 10 điểm. Con tôi chỉ cần học lực trung bình khá là được. Dù vậy, may mắn các con đều học giỏi, cuối năm các bạn khoe “ba ơi con đạt điểm 9, 10”.

Tôi hầu như không so sánh, không chạy theo trào lưu, mà để con phát triển tự nhiên, để tuổi thơ con trọn vẹn. Hai vợ chồng đều dành nhiều thời gian cho con, bởi tuổi thơ của các con ngắn lắm. Nếu ba mẹ cứ áp đặt, hoặc mải lo công việc, khi nhìn lại, chúng đã lớn. Lúc đó, con cần bạn bè hơn chứ không phải ba mẹ nữa.

Tôi không tham việc. Nếu tham, một năm, tôi có thể làm hai phim, ngoài phim cho mình còn làm theo đơn đặt hàng. Nhưng, tôi thấy thời gian qua, mình đã làm quá trời, giờ là lúc dành cho gia đình.

Tất nhiên, tiền ai cũng cần, nhưng ở mức đủ sống, hạnh phúc là được rồi. Để làm như vậy rất khó, tôi phải nhắc nhở mình hoài. Vì ai cũng dễ bị cuốn vào công việc, càng làm thì càng say, không dứt ra được.

Vợ chồng tôi để các con phát triển tự nhiên chứ không ép. Bốn bé nhà tôi: Rio, Cherry, Sunny và Mio đều có năng khiếu nghệ thuật, nhưng ở Rio trội hơn.

Rio thích học đàn piano và có năng khiếu giống ba, đó là tự viết kịch bản, tự quay dựng được. Bé còn vẽ truyện tranh có nội dung đàng hoàng. Coi như là cách giải trí của con ngoài giờ học. Hiện, Rio học lớp 6.