Những bê bối thực phẩm chức năng rúng động thế giới

Không ít thực phẩm chức năng có xuất xứ từ các quốc gia lớn như Trung Quốc, Mỹ... dính vào bê bối chứa chất độc, chất cấm. Sau khi những bê bối thực phẩm chức năng bị phát giác, giới chức trách đã yêu cầu ngừng cung cấp/ngừng bán, thu hồi những loại thực phẩm chức năng đó vì chúng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người tiêu dùng.

Vụ bê bối thực phẩm chức năng gây chấn động thế giới là 4 hệ thống bán lẻ lớn tại Mỹ và trên thế giới là: GNC, Target, Walgreens và Wal-Mart bị phát hiện bán thực phẩm chức năng kém chất lượng, không đạt chuẩn. Vụ việc bị phát giác vào tháng 2/2015. Theo điều tra của Văn phòng Bộ Tư Pháp bang New York, Mỹ, một số loại thực phẩm chức năng, trong danh sách thực phẩm chức năng được bán ở 4 hệ thống bán lẻ trên có chứa rất ít loại chứa thảo dược được quảng cáo trên nhãn, đa phần chứa những chất gây dị ứng tiềm năng và loại thảo mộc không có trong thành phần sản phẩm trên bao bì.

Cụ thể, đối với thực phẩm chức năng bổ não ginkgo biloba (bạch quả), giới chức Mỹ kiểm tra phát hiện loại thực phẩm bổ não này có thành phần chủ yếu là mù tạt, lúa mì, củ cải và các chất không mang tính thảo dược tự nhiên. Đặc biệt, thực phẩm chức năng này không chứa bạch quả như trong thành phần quảng cáo.

Thêm vào đó, sản phẩm thảo dược bị nhiễm khuẩn, bị thay đổi hay ghi sai nhãn hiệu bị quy là lừa đảo trong doanh nghiệp. Tổng số 24 loại thực phẩm chức năng bị kiểm tra thì có 5 loại có thành phần bột mì, 2 loại có chứa đậu. Đây là hai loại thực phẩm dễ gây dị ứng với nhiều người. Chính vì vậy, giới chức Mỹ đã yêu cầu GNC, Target, Walgreens và Wal-Mart ngừng cung cấp những loại thực phẩm chức năng kém chất lượng, không đạt chuẩn.

Một scandal thực phẩm chức năng khác gây chấn động thế giới là vụ thuốc giảm cân chứa chất gây ung thư xảy ra năm 2014. Cụ thể, hai dòng sản phẩm chức năng giảm cân SLIM-K Capsules và B-Lipo Capsules của Công ty tư vấn dinh dưỡng Bethel (New York, Mỹ) bị thu hồi do có chứa các loại thuốc gây hại chưa được cấp phép.

Trong đó, SLIM-K được bán trên thị trường Mỹ và được giới thiệu là một thực phẩm chức năng chứa thảo dược tự nhiên để giảm cân. Mỗi hộp thuốc SLIM-K được đóng trong chai nhựa màu trắng gồm 30 viên nang màu xanh và trắng. Tuy nhiên, cơ quan chức năng phát hiện lô số 140430, hết hạn vào tháng 12/2017 với mã vạch 160126417509 có chứa chất gây ung thư.

Cụ thể, thực phẩm chức năng thuốc giảm cân SLIM-K chứa chất sibutramine, desmethylsibutramine và phenolphtalein. Trong đó sibutramine là hoạt chất có tác động đến hệ thần kinh trung ương, làm tăng lượng sérotonine và noradrénaline trong não, từ đó tạo cảm giác no và không thèm ăn. Sản phẩm chứa sibutramine, cùng với chế độ ăn kiêng và tập thể dục, đã được áp dụng để điều trị béo phì cho các bệnh nhân có chỉ số BMI ngoài mức cho phép nhưng mới bị loại bỏ khỏi thị trường Mỹ năm 2010 vì có nguy cơ gây co giật, đau tim và đột quỵ đối với người sử dụng.

Thêm vào đó, phenolphtalein có tính chất tương tự như loại thuốc tẩy xổ, có nguy cơ gây co thắt cơ, rối loạn dạ dày. Đặc biệt, phenolphtalein không được cấp phép sử dụng tại Mỹ vì lo ngại nó có chứa các chất gây ung thư và gây nhịp tim bất thường.

Đối với thuốc giảm cân B-Lipo Capsules được đóng trong chai nhựa màu trắng có chứa 30 viên nang đỏ tía và trắng, thuộc lô số 20213, ngày hết hạn là 22/12/2016, với mã vạch 160126417509 cũng bị thu hồi. Lý do là vì B-Lipo cũng chứa một chất cấm gây nguy hiểm cho nhóm đối tượng muốn giảm cân là Lorcaserin. Theo các chuyên gia, Lorcaserin là một chất ức chế thần kinh, ảo giác và hưng phấn mạnh. Chất này cũng bị Mỹ cấm sử dụng do nó có khả năng gây tổn thương van tim hoặc hội chứng serotonin (tiêu chảy, sốt, và co giật và có thể gây tử vong).

Năm 2013, thế giới rúng động khi thuốc giảm cân Meizi Evolution Botanical Slimming có xuất xứ từ Trung Quốc chứa chất cấm, ảnh hưởng nguy hiểm đến hệ tim mạch. Cụ thể, Cục Quản lý dược Australia phát hiện Meizi Evolution Botanical Slimming bán rộng rãi tại quốc gia này nhưng chưa được cấp phép của cơ quan chức năng. Đặc biệt, thuốc giảm cân Meizi Evolution Botanical Slimming có chứa sibutramine - thành phần Tây y có thể gây rối loạn, nguy hiểm cho tim. Sibutramine còn là loại thuốc bị cấm sử dụng tại Trung Quốc từ tháng 12/2010 vì lý do an toàn. Tuy nhiên, nhà sản xuất đã không ghi thành phần sibutramine lên trên nhãn mà chỉ ghi đó là thảo dược.

Trước tình hình đó, giới chức Australia khuyến cáo người dân ngừng sử dụng và giao nộp lại sản phẩm thuốc giảm cân Meizi Evolution Botanical Slimming tại các địa điểm y tế để tiêu hủy.