Hitler đã “sập bẫy” Stalingrad như thế nào?

 

Những toan tính chiến lược

Việc chiếm được thành phố Stalingrad có tầm quan trọng rất lớn đối với Hitler và cả Mussolini vì hai lý do chính.

Thứ nhất, đây là một thành phố công nghiệp lớn nằm trên sông Volga - con đường giao thông vận tải mang tầm quan trọng chiến lược nối liền Biển Caspi và miền Bắc nước Nga. Vì vậy việc để mất Stalingrad vào tay phát xít Đức sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận chuyển hàng hóa đến phía Bắc của đất nước.

Thứ hai, việc đánh chiếm Stalingrad sẽ củng cố sườn phía Đông của quân Đức vốn đang tiến nhanh về vựa dầu tại vùng Kavkaz với mục tiêu cắt đứt nguồn cung ứng dầu hỏa cho Hồng quân Liên Xô. Thêm nữa, thành phố này mang tên Stalin, việc đánh chiếm thành phố này cũng sẽ là một thắng lợi quan trọng về mặt tinh thần.

Trái với Hitler, vốn cho rằng việc đánh chiếm được Stalingrad có ý nghĩa biểu tượng và đánh gục tinh thần của Hồng quân Liên Xô, Stalin tỏ ra thực dụng hơn nhiều.

Ngày 12/9/1942, khi Hitler ra lệnh cho Tư lệnh Tập đoàn quân số 6 của tướng Friedrich Paulus đánh chiếm Stalingrad bằng mọi giá, Đại nguyên soái Stalin tiếp hai vị tướng Zhukov und Vassilevsky, Tổng tham mưu trưởng quân đội. Lúc đầu, cuộc họp này bàn về cách ngăn chặn đà tiến của quân Đức, với các cuộc phản công nhỏ không mấy thành công mà còn bị tiêu hao nhiều sinh lực. Sau đó, Stalin yêu cầu hai viên tướng đề xuất “giải pháp khác” và cho họ một ngày để suy nghĩ.

Sau khi suy nghĩ riêng rẽ, hai vị tướng đều đi đến kết luận “phải thay đổi triệt để cục diện chiến lược ở miền Nam nước Nga”, tấn công quân đội Rumani khá yếu đang bảo vệ  sườn của Tập đoàn quân số 6 của Đức, bằng lực lượng xe tăng. Đồng thời, bao vây và tiêu diệt toàn bộ lực lượng Đức đã đột nhập vào khu vực Kavkaz.

Đại nguyên soái Stalin hứa sẽ cung cấp các sư đoàn cần thiết cũng như xe tăng, trọng pháo. Đồng thời, ông yêu cầu hai vị tướng “giữ bí mật tuyệt đối quyết định chiến lược” tiến hành chiến dịch “Sao Thiên vương”.

Trong khi quân Đức giành giật từng ngôi nhà góc phố với các chiến sĩ Hồng quân cảm tử ở Stalingrad, các vị tướng lĩnh hàng đầu của Đại nguyên soái Stalin đã chuẩn bị sẵn một cuộc phản công có tính chất quyết định và Hitler đã đâm đầu…vào bẫy.

Dùng cả một tập đoàn quân là mồi nhử

Chiến dịch tấn công Stalingrad của phát xít Đức tiến triển nhanh vào giai đoạn nửa sau năm 1942 dưới sự hỗ trợ mạnh mẽ của không quân. Những trận oanh tạc của Không quân Đức đã biến phần lớn thành phố Stalingrad thành đống đổ nát. Tuy nhiên quân đội phát xít Đức nhanh chóng bị sa lầy trong những trận đánh đẫm máu trên đường phố và trong từng căn nhà. Mặc dù đã kiểm soát 90% thành phố, nhưng quân Đức đã hoàn toàn thất bại trong việc triệt tiêu những ổ đề kháng cuối cùng của Hồng quân Liên Xô vốn bám trụ một cách vững chắc và kiên cường bên bờ Tây sông Volga, trong khi thời tiết khắc nghiệt của mùa Đông nước Nga đang đến gần.

Trước sức kháng cự kiên cường của Hồng quân, quân Đức đã chịu những thiệt hại rất nặng nề khi tiến sâu vào nội đô Stalingrad. Tập đoàn quân 62 của Trung tướng V. I. Chuikov đã bám trụ trong thành phố bảo vệ từng thước đất thực sự theo đúng khẩu hiệu “không lùi một bước”. Đến ngày 12/9/1942, Tập đoàn quân số 62 chỉ còn 90 xe tăng, 700 pháo cối và 2 vạn binh sĩ.

Tư lệnh Tập đoàn quân 62 đã nhiều lần xin rút quân sang bên kia bờ sông Volga để thoát khỏi “địa ngục Stalingrad”. Nhưng Đại nguyên soái Stalin đã không chấp thuận và tướng Chuikov đã chỉ huy quân sĩ tử thủ, đôi khi chỉ cách quân Đức có 100m. Trong thế trận cài răng lược ở Stalingrad, ưu thế về máy bay trọng pháo của quân Đức đã mất tác dụng.