1. Ayman al-Zawahiri
Sau cái chết của trùm khủng bố Osama bin Laden năm 2011, al-Zawahiri đã lợi dụng tình trạng bất ổn lan rộng ra khắp thế giới Ả Rập và nhận ra rằng, al Qaeda ở bán đảo Ả Rập (AQAP) và al Qaeda ở Maghreb Hồi giáo có thể thực hiện các cuộc tấn công liều lĩnh.
Al-Zawahiri cũng nhận thức được rằng, y cùng đồng bọn không thể gây ra một vụ tấn công khủng bố khác giống như vụ 11/9. Do đó, hắn đã thay đổi các mục tiêu tấn công tốn kém ít chi phí hơn. Hắn chọn các mục tiêu “mỏng” giống như việc bắt cóc con tin. Trong một thông điệp phát đi vào tháng 8/2013, Al-Zawahiri đã kêu gọi công dân ở các quốc gia chuẩn bị bị bắt cóc trong cuộc xâm lược của các nước Hồi giáo".
Al-Zawahiri là một bác sĩ người Ai Cập. Hiện y 62 tuổi và không phải là nhân vật truyền cảm hứng cho những chiến binh thánh chiến giống như Bin Laden. Tuy nhiên, y đang cố gắng đóng vai trò như một CEO của doanh nghiệp.
The Economist có bài viết về nhân vật đứng đầu mạng lười khủng bố trên như sau: “Al-Zawahiri có thể thành công. Từ Somalia đến Syria, nhóm khủng bố al-Qaeda bây giờ ngày càng kiểm soát được nhiều vùng lãnh thổ hơn. Hắn có thể gọi được một số chiến đấu cơ bất cứ lúc nào kể từ từ khi trùm khủng bố Osama bin Laden thành lập ra mạng lưới khủng bố này từ 25 năm trước".
Chính phủ Mỹ trao thưởng 25 triệu USD cho đầu của y.
2. Nasir al Wuhayshi
Tên khủng bố được cho khoảng 36 tuổi này có sơ yếu lý lịch vô cùng kinh khủng. Hắn từng là trợ lý của bin Laden tại Afghanistan. Y cũng từng trở về quê hương Yemen và bị bắt vào tù. Nhưng không lâu sau đó, hắn và một số thành viên khác của al-Qaeda đã vượt ngục vào năm 2006.
Wuhayshi nhanh chóng trở thành thủ lĩnh nhóm al Qaeda ở Yemen vào năm 2007. Hắn đã gặp hội ngộ với những đồng bọn khác ở Yemen và bắt đầu thực hiện các cuộc tấn công vào nhân viên an ninh Yemen, khách du lịch nước ngoài cũng như làm nhiệm vụ chỉ đạo một cuộc tấn công đầy tham vọng vào Đại sứ quán Mỹ tại quốc gia này.
Hắn từng là thủ lĩnh nhóm al Qaeda thuộc bán đảo Ả Rập (AQAP). Đây được coi là chi nhánh nguy hiểm nhất và tích cực hoạt động nhất của mạng lưới khủng bố al-Qaeda.
Năm 2012, hắn có vẻ như là người đã lên kế hoạch kết nối các hoạt động của al-Qaeda ở Bắc Phi lại với nhau thành một mối thống nhất.
Mặc dù chính phủ Yemen và Mỹ trao thưởng rất cao để có được đầu thủ lĩnh AQAP nhưng Wuhayshi vẫn sống sót và nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Gần đây, hắn đã ra lệnh cho máy bay chiến đấu của y gây ra một cuộc tấn công ở miền nam Yemen.
3. Ibrahim al- Asiri
Không phải là một cái tên nổi tiếng, Ibrahim al- Asiri là một trong những tên khủng bố nguy hiểm mà các cơ quan tình báo phương Tây luôn liệt vào danh sách nguy hiểm. Al-Asiri là người Ả Rập 31 tuổi. Hắn chuyên sản xuất bom cho nhóm khủng bố AQAP, được cho là kẻ đã thiết kế ra loại bom giấu trong quần lót.
Al- Asiri cũng sử dụng em trai Abduillah làm để thực hiện các nhiệm vụ liều lĩnh. Y gắn một quả bom giấu trong trực tràng của Abduillah để cố gắng giết người đứng đầu tổ chức khủng bố ở Arab Saudi là Mohammed bin Nayef. Tuy nhiên, kế hoạch đó của Al- Asiri thất bại và em trai của y đã chết khi thực hiện nhiệm vụ. Ông bin Nayef vẫn bảo toàn được tính mạng.
Chưa dừng lại ở đó, hắn còn tạo ra chất nổ có tên gọi PETN. Đây là một loại bột màu trắng không mùi và có thể "qua mặt" hầu hết các máy X-quang. Hiện, tên khủng bố khét tiếng Al Asiri được cho là đang ẩn nấu trong khu rừng núi rộng lớn ở miền Nam Yemen.
4. Ahmed Abdi Godane
Godane hay còn gọi là Mukhtar Abu Zubayr đã trở thành lãnh đạo của nhóm Somalia Al-Shabaab kể từ cuối năm 2008. Theo truyền thống, Al-Shabaab sẽ tập trung vào việc đem lại quy tắc Hồi giáo Somalia và như vậy thu hút hàng chục tộc người Somali từ Mỹ và Châu Âu. Tuy nhiên, Godane lại không đi theo con đường đó. Dường như hắn tái tập trung nhóm để thực hiện các cuộc tấn công khủng bố bên ngoài Somalia, so với các quốc gia Đông Phi này đang hỗ trọ chính phủ Somalia, đặc biệt là Uganda và Kenya. Điều này đi ngược lại lợi ích phương Tây ở phía đông châu Phi.
Cuộc tấn công Trung tâm mua sắm Westgate tại Nairobi vào ngày 21/9 là vụ khủng bố táo bạo nhất nhưng không phải là lần đầu tiên gây chết người thương tâm nhất bên ngoài Somalia. Trước đó, năm 2010, Al-Shabaab thực hiện vụ đánh bom tự sát ở Thủ đô Kampala khiến hơn 70 người thiệt mạng.
Cuộc bao vây Westgate khiến 68 người chết lại thể hiện mong muốn của Godane nhằm sắp xếp nhóm của mình chặt chẽ hơn với al Qaeda. Trong một thông điệp được ghi âm phát đi sau đó, hắn cảnh báo rằng, vụ tấn công đó đã diễn ra “chỉ 10 ngày sau ngày kỷ niệm 11/9/2010”. Y là điều đó còn có mục đích khác là nâng tầm của Al-Shabaab trong con mắt của các cơ quan phương Tây.
Theo Godane, Al-Shabaab trở thành đồng minh chính thức của tổ chức al Qaeda. Điều này dẫn đến bất đồng chính kiến sâu sắc mà Godane đã xử lý một cách tàn nhất là sử dụng kiểm soát của mình vào cánh tình báo Al-Shabaab. Thánh chiến người Mỹ Omar Hammami đã bị giết chết hồi tháng 9 sau khi chỉ trích lãnh đạo Godane.
Hiện Godane được cho là khoảng 36 tuổi, có gốc gác ở Somaliland, miền Bắc Somalia. Y thích ghi âm tin nhắn và chụp hình rồi công bố chúng ra bên ngoài. Sau vụ tấn công Westgate, chính quyền Kenya và cơ quan tình báo phương Tây chắc chắn đã tăng cường nỗ lực để kết thúc triều đại của tên khủng bố khép tiếng này. Cựu thủ tướng Somali Omar Abdirashid Ali Sharmarke đã hình dung Godane là tên tội phạm thông minh nhất trong số các nhà lãnh đạo của Al-Shabaab.
Chính phủ Mỹ trao thưởng 7 triệu USD cho ai cung cấp thông tin về vị trí ẩn náu của y.
5. Moktar Belmoktar
Moktar Belmoktar là người Algeria nhưng dựa vào những chiến tích đáng gờm ở sa mạc, y còn được mọi người biết đến với biệt danh Sahel.
Vào năm 2012, y không nằm trong danh sách những kẻ khủng bố nguy hiểm nhất thế giới. Sau đó, y tuyên bố hình thành tổ chức tinh nhuệ gọi là “Những người ký hiệu bằng máu” mà y nói sẽ là lá chắn chống lại “kẻ thù xâm lược”. Một thời gian ngắn sau đó, tên khủng bố khét tiếng này sử dụng máy bay chiến đấu tấn công vào nhà máy khí Amenas ở miền Nam Algeri. Cuộc khủng bố đó kéo dài 3 ngày, khiến gần 40 lao động nước ngoài thiệt mạng. Hồi tháng 5/2013, máy bay chiến đấu của Belmoktar liên tục tấn công vào một học viện quân sự và mỏ uranium Pháp ở Niger.
Belmoktar đã cho kết hợp các cuộc thánh chiến với một doanh nghiệp sinh lợi nhờ buôn lậu và bắt cóc. Y thường được mọi người gọi là “Ngài Marlboro” do có những hành vi buôn lậu thuốc lá và được cho là kiếm được hàng triệu đô la từ tiền chuộc người phương Tây bị bắt cóc ở Mali.
Cơ quan tình báo cho hay hắn đã phát triển đường dây liên lạc với các nhóm thánh chiến ở Libya bất ổn nhằm nắm chặt đất nước này trong bối cảnh Tổng thống Moammar Gadhafi bị lật đổ.
Belmoktar sinh năm 1972 và lớn lên trong gia đình nghèo đói ở miền Nam Algeria. Năm 1991, y đến Afghanistan khi còn là thiếu niên. Khi đó, y đã có những hành động chống lại chính phủ. Sau đó, hắn trở về Algeria cùng máy bay chiến đấu với biệt danh mới là Belaouar (có nghĩa là "một mắt") do bị chấn thương lúc ở chiến trường. Kế đến, y gia nhập nhóm Hồi giáo vũ trang GIA trong chiến dịch tàn bạo chống lại chế độ Algeria.
Chính phủ Mỹ trao thưởng 5 triệu USD cho ai cung cấp thông tin về vị trí ẩn náu của Belmoktar.
Tâm Anh (theo CNN)