Tại một ngôi làng ở Trung Quốc xuất hiện cây thủy tùng 370 tuổi, 3 người lớn nối tay ôm cũng không vừa. Cây cổ thụ này ở làng Dajun, thị trấn Huabu, huyện Kaihua, thành phố Quzhou. Hầu hết các loại động vật và thực vật cùng thời đã biến mất nhưng chiếc cây này vẫn phát triển cao, xanh, tươi tốt.
Đằng sau cây thủy tùng này là công sức lao động vất vả của 16 thế hệ gia đình ông Jin Tugen. Chiếc cây to lớn cần ba người ôm này đã cho ra hàng trăm nghìn cây giống thủy tùng, mang lại doanh thu hàng triệu nhân dân tệ cho ngôi làng mỗi năm.
Nhắc đến làng Dajun, thị trấn Huabu, huyện Kaihua, chúng ta phải nhắc đến những cây thủy tùng xanh tươi được trồng trên các cánh đồng trước và sau nhà. Những cây thủy tùng này đều được lấy từ cây thủy tùng trong làng.
Theo Lai Chengfu, trưởng làng, cây thủy tùng này được trồng phía sau nhà của một người dân trong làng và đã hơn 370 tuổi. Cục lâm nghiệp huyện Kaihua đã tính toán chính xác: cây cổ thụ có chu vi 3,8 mét, cao 28 mét, phải có 3 người lớn mới dang rộng vòng tay ôm mới vừa.
Thủy tùng là một loài thực vật quý hiếm được bảo vệ cấp độ 1 ở Trung Quốc. Đây cũng là loài thực vật tự nhiên quý hiếm được thế giới công nhận là có nguy cơ tuyệt chủng, có lịch sử lâu đời. Loại cây này có yêu cầu rất khắt khe về môi trường sinh thái, phát triển chậm trong điều kiện tự nhiên và có rất ít khả năng sống sót trong tự nhiên.
Tuy nhiên, đã hơn 370 năm trôi qua, cây thủy tùng ở làng Dajun vẫn đang phát triển mạnh mẽ, cành um tùm. Vì sao nó được bảo vệ tốt như vậy?
Cây thủy tùng thuộc sở hữu của gia đình Jin có niên đại 370 năm trước. Theo ghi chép phả hệ, từ năm 1644 đến năm 1650 đầu thời nhà Thanh, tổ tiên của gia đình Jin đã chuyển từ Tuyền Châu ở miền nam Phúc Kiến đến ở làng Dajun, thị trấn Huabu, Tây Chiết Giang.
Sau khi chuyển đi, gia đình Jin đã trồng cây thủy tùng. Việc bảo vệ cây thủy tùng này đã được ghi vào nội quy của gia đình họ Jin. Con cháu nhà Jin không còn ký ức về lịch sử lâu đời của nghề bảo vệ cây cối. Nhưng Jin Tuyun, người đã ngoài 50 tuổi, từng nghe ông nội kể lại câu chuyện về cách hai thành viên nhà Jin đứng lên bảo vệ cây cối.
"Năm 1958, ở đây, chúng tôi bắt đầu luyện thép với quy mô lớn. Lúc đó, nhiều cây lớn trong làng bị đốn hạ. Một số dân làng đến trước cửa nhà tôi cầm cưa và rìu lớn để chặt cây này. Ông nội và cha tôi kiên quyết không chấp nhận", Jin Tuyun kể rằng lúc đó, cha và ông nội đã tranh cãi gay gắt và cuối cùng đã cứu được cây cổ thụ.
Tháng 6 năm 1980, đích thân Jin Tuyun cũng tham gia hoạt động bảo vệ cây cổ thụ. Năm đó, do mưa lớn liên tục nhiều ngày, lũ quét đã cuốn trôi đất từ rễ cây thủy tùng, gốc cây lộ ra. Sau khi tạnh mưa, Jin Tuyun và anh trai xây một bức tường đá cao dưới gốc cây cổ thụ, rồi lấy đất từ nơi khác về đắp lên. Phải mất hơn một tháng làm việc liên tục họ mới có thể bảo vệ được cây cổ thụ một lần nữa.
Những nỗ lực của gia đình Jin cuối cùng cũng được đền đáp. Mùa hè đến, nhiều dân làng chạy đến tận hưởng bóng mát dưới những tán cây. "Chúng tôi không dùng quạt điện hay điều hòa vào ban đêm. Nó giống như việc 'tổ tiên trồng cây, con cháu hưởng bóng mát'", ông Jin nói.
Năm 1997, truyền thông địa phương đăng tin: Một loại thủy tùng quý hiếm ở miền Nam được phát hiện ở làng Dajun. Lúc đó gia đình Jin mới biết rằng cái cây được bảo vệ qua nhiều thế hệ của gia đình thực chất là một cây thủy tùng quý.
Trước đây anh em nhà Jin coi những cây thủy tùng non mọc lên như cỏ dại. Dân làng mang những cây non ra ruộng trồng và nhân giống rộng rãi. Giờ đây, chỉ tính riêng 6 mẫu đất, gia đình Jin Tugen đã trồng hơn 3.000 cây thủy tùng, có thể mang lại cho anh thu nhập gần 20.000 nhân dân tệ mỗi năm. Không chỉ nhà họ Jin mà hầu như nhà nào trong làng cũng phải trồng cây trên mấy sào đất.
Cây nhân giống có thể được bán nguyên cây làm cây cảnh, bã có thể ủ thành rượu, hạt có thể dùng làm gối đỡ sức khỏe, lá có thể làm trà... Với sự phát triển của du lịch khai sáng, ngành thủy tùng đã có những bước phát triển vượt bậc, thu hút nhiều người ra ngoài làm việc, dân làng về quê lập nghiệp. Nhờ công việc này mà người làng đã có cuộc sống khá giả, tốt đẹp hơn.
PHÚ NGUYỄN