Có thế lực bảo kê “Thánh địa cát tặc” sông Lạch Tray?

Bị đánh động, cát tặc đồng loạt “án binh bất động”

Như thông tin mà Nhóm phóng viên báo điện tử Kiến Thức đã đăng tải, thời gian qua, trên sông Lạch Tray tại khu vực giáp ranh giữa xã Bát Trang, huyện An Lão (TP. Hải Phòng) với huyện Kim Thành (tỉnh Hải Dương), tồn tại một “thánh địa cát tặc”, bên cạnh một doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát tại đây. Mỗi năm khu vực xã Bát Trang được UBND TP. Hải Phòng cho phép khai thác tối đa 145.000 m3 cát. Tuy nhiên, số lượng cát này chỉ đủ phục vụ cho đội tàu đang khai thác ở khu vực quanh xã Bát Trang trong vài ngày. Số lượng cát khai thác thực tế riêng ở khúc sông Lạch Tray quanh xã Bát Trang gấp khoảng 30 lần số lượng cát được phép khai thác. Một đội tàu khai thác cát trái phép trên sông lên tới mấy chục tàu mỗi ngày tận diệt lòng sông, xói mòn hai bên bờ mà không một cơ quan chức năng xử lý.

Trong quá trình nhóm phóng viên thực tế tại khu vực này, một số chủ tàu vẫn tự tin khai thác cát trên sông Lạch Tray, dù không được cấp phép. Khi hỏi một chủ tàu, họ cho rằng, “có việc gì thì anh L. (chủ bãi cát trong khu công nghiệp Tràng Duệ (huyện An Dương, Hải Phòng) lo hết. PV cũng thử đóng vai là chủ tàu Thủy Sơn (ở xã Bát Trang) liên lạc với người đại diện cho ông L. trực tiếp nhận cát để báo tàu bị công an bắt. Ông Th., người giúp việc cho ông L. đã hỏi thông tin cụ thể để giúp chủ tàu tháo gỡ từ phía công an.

Để làm rõ những thông tin cho rằng, có hay không việc chủ tàu tháo gỡ vụ việc từ phía công an mỗi khi có thông tin tàu bị bắt? Có hay không việc công an huyện An Lão bảo kê làm ngơ cho việc khai thác cát trái phép trên sông Lạch Tray, nhóm phóng viên đã trao đổi với Đại Tá Hoàng Văn Nam, Trưởng công an huyện An Lão (TP Hải Phòng).

Đại tá Hoàng Văn Nam khẳng định: “Không có chuyện công an bảo kê cho cát tặc trên sông Lạch Tray, chuyện này hết sức vô lý. Năm vừa qua, công an huyện An Lão đã chỉ đạo gắt gao việc quản lý trên sông Lạch Tray. Chúng tôi nghiêm cấm việc khai thác cát trái phép trên địa bàn thành phố. Riêng ở xã Bát Trang, chúng tôi không thấy địa phương có kiến nghị hay báo cáo gì lên công an huyện. Chúng tôi đánh giá, có thể vẫn còn các hoạt động khai thác chui”.

Đại tá Hoàng Văn Nam cho biết thêm, ngày 11/9, sau khi nhận được thông tin từ PV về việc khai thác cát trái phép trên sông Lạch Tray, công an huyện An Lão đã tiến hành kiểm tra hoạt động của các tàu, tuy nhiên không phát hiện ra hiện tượng khai thác cát trái phép.

Ngay sau khi trao đổi với Đại tá Hoàng Văn Nam, nhóm phóng viên đã trở lại khảo sát tại khu vực được coi là “thánh địa cát tặc” đã từng tiếp cận, ghi lại những hình ảnh trước đó vài ngày, khi đó, hoạt động khai thác ở đây vẫn tấp nập. Quả thật đúng như lời đại tá Nam nói, khu vực mà mấy ngày trước giống như “thành phố lung linh” về đêm do nhiều ánh đèn tỏa ra từ những tàu khai thác cát thì nay mọi hoạt động dưới sông đều im phăng phắc. Không còn cảnh đèn sáng rực khắp sông, không còn tiếng động cơ vang trời nữa. Dù mấy ngày đó, công an cũng không cung cấp thông tin đã bắt tàu khai thác cát trái phép trên sông Lạch Tray. Chỉ biết là tất cả các tàu đều án binh bất động trên sông, không ai hiểu lý do gì nữa. Tuy nhiên một điều có thể chắc chắn rằng, tình trạng yên bình này sẽ không duy trì được lâu.

Nhiều người ví rằng, khai thác cát tặc giống như kẻ đi “ăn trộm”. Khi thấy bình yên thì tấp nập hoạt động, gắng sức vét cạn tài nguyên dưới đáy sông nhưng khi thấy động lại nằm in phăng phắc để đối phó với sự kiểm tra của các cơ quan chức năng, đợi thời cơ tiếp tục hút cát.

Theo tìm hiểu của PV, khu vực lòng sông Lạch Tray có trữ lượng cát tốt, rất phù hợp cho việc san lấp mặt bằng các dự án xây dựng khu công nghiệp cũng như phục vụ xây dựng. Trong quá trình thực tế, PV nhận thấy từ nơi hút cát các tàu mất khoảng cách rất ngắn vận chuyển dưới lòng sông để chuyển lên khu công nghiệp Tràng Duệ cách đó không xa phục vụ việc san lấp, chi phí cho mỗi khối cát từ các tàu không phép khá thấp chỉ khoảng 42.000/m3, trong khi đó, mỗi một m3 cát phục vụ san lấp mặt bằng theo giá thị trường thường có giá 120.000/m3 chưa kể phí VAT. Như thế, chỉ cần đưa tàu hút cát cắm vòi “bạch tuộc” hút cát dưới lòng sông lên là đã có tiền. Chính món lợi lớn này đã khiến việc xử lý tình trạng khai thác cát trái phép khó xử lý, dù môi trường, cảnh quan, đất nông nghiệp, đê kè bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong khi đó, hiện nay, dễ dàng nhận thấy, các biện pháp chống cát tặc không mang lại hiệu quả, bởi cứ chức năng đi kiểm tra, các tàu cát trốn nằm im phăng phắc và lực lượng chức năng cũng không thể chốt chặt 24h trên ngày tại khu vực khai thác cát như thế này được.

Trước những khó khăn trên, nhiều ý kiến cho rằng, muốn dẹp nạn cát tặc cần xử lý các người mua cát không có xuất xứ rõ ràng và những ai tiếp tay tạo điều kiện cho tàu cát tặc hoạt động như cho mượn hóa đơn để bán cát...

Trao đổi về vấn đề này, ông Ngô Văn Doãn, Nguyên chuyên viên của Ban quản lý dự án Hàng hải II, thuộc Cục Hàng hải Việt Nam nêu ý kiến: Trước khi UBND TP. Hải Phòng cho Đoàn 2180 khai thác cát tại thôn Quán Trang (xã Bát Trang, huyện An Lão), phải có ý kiến của các cơ quan chức năng vì việc khai thác ảnh hưởng luồng lạch (Cơ quan vận tải đường thủy nội địa – Đoạn đường sông Hải Phòng), ảnh hưởng tới thủy lợi (Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn), ảnh hưởng tới tình hình khoáng sản, môi trường ( Sở Tài nguyên và môi trường). Sau đó, về mặt an ninh trật tự là phía công an sẽ quản lý sát sao. Việc khai thác cát trên sông Lạch Tray hiện tại cần phải đánh giá nghiêm túc từ tất cả các cơ quan chức năng để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.

Trong khi các cơ quan chức năng vẫn loay hoay xử lý thì khoảng hàng trăm ha đất nông nghiệp hai bên bờ sông Lạch Tray, cả phía xã Đại Đức (huyện Kim Thành, Hải Dương) và xã Bát Trang (huyện An Lão, Hải Phòng) sẽ có nguy cơ bị xóa sổ trong vài năm tới...