Con đường biến đại gia Trầm Bê thành "ông trùm" tài chính

Cái tên Trầm Bê bắt đầu xuất hiện trên thương trường từ năm 1991, khi ông chính thức giữ cương vị là giám đốc của Công ty Chế biến Lâm sản Đông Anh. Sau đó chỉ 4 năm, đại gia Trầm Bê đã nhanh chóng tiến thêm một bước nữa để trở thành Chủ tịch Hội đồng Quản trị của công ty lâm sản này.

Nhanh chóng khẳng định tên tuổi của mình trong 10 năm gắn bó với ngành sản xuất và chế biến gỗ, năm 2001 ông Trầm Bê bắt đầu chuyển sang một lĩnh vực hoàn toàn mới đó là bất động sản bằng cách đầu tư 13% vốn vào Công ty Cổ phần đầu tư Xây dựng Bình Chánh (BCCI) với chức vụ là thành viên Hội đồng Quản trị.

Đến nay, nhóm cổ đông có liên quan đến tỷ phú Trầm Bê (gia đình, tổ chức) đang nắm giữ 16% cổ phiếu của BBCI. Riêng ông Trầm Bê hiện đang nắm giữ 3,06% và đang là thành viên Hội đồng Quản trị của BCCI.

Tham gia thị trường đúng thời điểm nhu cầu bất động sản "bùng nổ", trong khi quỹ đất còn nhiều nên BCCI đã không ngừng ăn nên làm ra.

Thậm chí vào giai đoạn khủng hoảng kinh tế khiến cho nhiều công ty bất động sản gặp phải khó khăn nhưng BCCI vẫn đạt được mức tăng trưởng doanh thu 66% và lợi nhuận 36% trong năm tài chính 2009-2010.

Sau khi bước chân vào Hội đồng Quản trị của BCCI, cũng trong năm 2001, ông Trầm Bê đã bắt đầu nhắm vào thị trường y tế bằng cách đầu tư xây dựng Bệnh viện Triều An cùng Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hải Nam và ông Lâm Trung Lương (hiện đang là Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị của bệnh viện).

Bước đi này của ông Trầm Bê vào thời điểm đó được cho là một sự nắm bắt thời cơ chuẩn xác bởi Nhà nước đang có chủ trương xã hội hóa y tế với nhiều ưu đãi lớn cho một thị trường còn nhiều mới mẻ này.

Nhờ vậy mà sau 6 năm hoạt động, Bệnh viện Triều An đã cấp cứu 12.000 trường hợp, khám bệnh cho 700.000 lượt người, điều trị nội trú cho 950.000 bệnh nhân, phẫu thuật cho 34.000 ca.

Khi đã ít nhiều xây dưng được nền tảng thương hiệu trên thương trường, ông Trầm Bê lại bắt đầu bước sang một lĩnh vực mới là lĩnh vực nông nghiệp. Ông nắm giữ vai trò là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Công ty Chế biến Thủy hải sản Sơn Sơn từ năm 2002 cho tới năm 2004.

Và trong quãng thời gian đó, công ty này đã ghi dấu ấn trong ngành nông nghiệp bởi sự chiếm lĩnh 100% thị trường chiếu xạ thanh long ở Việt Nam, với thiết bị chiếu xạ theo tiêu chuẩn Pasteur và kỹ thuật chiếu xạ của Mỹ với giá tới 20 triệu USD/chiếc mà ông Trầm Bê đã bất chấp mọi khó khăn ban đầu để đầu tư.

Nhờ vậy mà Công ty Chế biến Thủy hải sản Sơn Sơn vẫn tiếp tục giữ thế độc quyền cho tới tận năm 2009, khi mà bắt đầu xuất hiện một công ty thứ hai là Công ty Cổ phần An Phú bước chân vào trong thị trường này.

Thế nên trong giới đầu tư, người ta luôn đánh giá cao về "độ nhạy cảm" của ông Trầm Bê với những thị trường mới và có nhiều tiềm năng bởi ông luôn gây được tiếng tăm là người tiên phong và nhanh chóng thành công khi tham gia vào các lĩnh vực mới.

Nhưng để nói về sự thành công và dấu ấn đậm nhất với cái tên Trầm Bê thì phải kể tới lĩnh vực tài chính ngân hàng, nơi mà ông đã "khởi động" với bước đi đầu tiên đó là trở thành thành viên trong Hội đồng quản trị của Ngân hàng Phương Nam vào năm 2004.

Khi bắt đầu có những nền tảng vững chắc, ông Trầm Bê lại bắt đầu có một nước tính mới để tạo được thế "kiềng 3 chân" kiên cố khi lần lượt đưa các con của mình là Trầm Trọng Ngân, Trầm Thuyết Kiều và Trầm Khải Hòa vào nắm giữ những vị trí quan trọng trong các công ty mà ông đã tham gia đầu tư.

Với vị trí là thành viên Hội đồng quản trị của Ngân hàng Phương Nam (SouthernBank), ông Trầm Bê đã đưa con gái của mình là Trầm Thuyết Kiều vào giữ vị trí Phó Tổng Giám đốc.

Đồng thời, ông gia tăng tỉ lệ sở hữu của mình và các con tại ngân hàng này lên mức 17,5% (tính đến tháng 9/2011). Trong đó, ông trùm tài chính Trầm Bê nắm giữ 8,36%, con gái Trần Thuyết Kiều là 7,36% và con trai Trần Trọng Ngân là 1,86%.

Sau khi hoạt động đi vào ổn định, Ngân hàng Phương Nam tiếp tục cho ra đời Công ty Vàng bạc Đá quý Phương Nam (NJC) vào năm 2007 và Công ty Chứng khoán Phương Nam (PNS) vào năm 2008.

Với cương vị là Phó chủ tịch, năm 2008 ông Trầm Bê tiếp tục để con gái Trầm Thuyết Kiều sở hữu 11% cổ phần của NJC và đưa Thuyết Kiều nắm giữ chức Phó giám đốc của NJC.

Còn tại PNS, sau 3 năm thành lập, người con trai út của ông Trầm Bê là Trầm Khải Hòa đã được ông đưa lên làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Theo số liệu thống kê mới nhất thì hiện tại Trầm Trọng Ngân và Trầm Khải Hòa đã được nâng mức tỉ lệ sở hữu tại PNS lên thành 6,09%.

Cũng trong năm 2011 đó, PNS lần đầu tiên lọt vào top 10 thị phần môi giới tại sàn HoSE và giữ vị trí thứ tư ở quý II với thị phần 6,2%, vượt qua cả các ông lớn chứng khoán như Kim Eng Việt Nam, VNDirect, Chứng khoán FPT.

Khởi điểm thành công với Ngân hàng Phương Nam, ông Trầm Bê tiếp tục nuôi tham vọng có thể nằm trong nhóm dẫn đầu thị trường tài chính và từ đó bắt tay vào việc thâu tóm Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương tín Sacombank.

Đây là một ngân hàng thuộc nhóm 1 với mức tăng trưởng tín dụng tối đa là 17%, chưa kể lượng cổ phiếu mà các nhân sự chủ chốt của Sacombank khi đó nắm giữ lại khá "mỏng".

Theo đó năm 2010, ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị Sacombank chỉ nắm giữ khoảng trên 4%, con trai ông Thành là Đặng Hồng Anh nắm giữ 3,5% và bà Huỳnh Quế Hà - Phó chủ tịch Sacombank nắm giữ khoảng 1,38%.

Vì thế, việc thay đổi cơ cấu cổ đông tại ngân hàng này không phải chuyện quá khó đối với ông Trầm Bê, khi mà ông có khả năng mua gom lại số cổ phiếu của Ngân hàng này.

Và vào đầu tháng 2/2012 Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) cho biết đã có ủy quyền bằng văn bản đại diện cho nhóm cổ đông đa số (trên 51% cổ phần biểu quyết, bao gồm cả Trầm Bê), yêu cầu bầu lại toàn bộ ban lãnh đạo của Sacombank.

Với yêu cầu này, gần như toàn bộ vị trí lãnh đạo chủ chốt của Sacombank đã được thay đổi mà nổi bật đó là chức vụ Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Sacombank được trao cho ông Trầm Bê, sau khi ông rời khỏi ghế Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Phương Nam.

Và để tiếp tục giữ thế thâu tóm, ông Trầm Bê không quên việc đưa con trai của mình là Trầm Trọng Ngân thế vào chiếc ghế này. Nghiễm nhiên Trầm Trọng Ngân trở thành Phó chủ tịch thường trực Ngân hàng Phương Nam.

Còn con trai Trầm Khải Hòa cũng trở thành một thành viên trong Hội đồng quản trị của Sacombank bắt đầu từ tháng 5/2012.

Khi đó, dù không ai khẳng định nhưng hầu như đều ngầm hiểu rằng ông Trầm Bê đã nắm trong tay cả SouthernBank và Sacombank, nên không lấy gì khó hiểu khi ông Trầm Bê lại tiếp tục tham vọng sáp nhập hai ngân hàng làm một.

Dù đã từng bị các cổ đông Sacombank phản ứng dữ dội trong nhiều năm, gặp khó khăn trước chủ hôn là Ngân hàng Nhà nước thì cuối cùng "lễ cưới" giữa hai ngân hàng này cũng đã được tổ chức vào ngày 13/8, dựa trên cơ sở tự nguyện của cả hai ngân hàng.

Tuy nhiên, hậu sáp nhập thì ông Trầm Bê, với cương vị là Phó chủ tịch HĐQT Sacombank đã tự nguyện cam kết ủy quyền không hủy ngang, vô thời hạn cho Ngân hàng nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân do Ngân hàng Nhà nước chỉ định thực hiện đầy đủ các quyền của cổ đông theo quy định của pháp luật.

Có nghĩa là ông Trầm Bê sẽ không còn tham gia quản trị, điều hành sau khi sáp nhập cả hai ngân hàng. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện quyền cổ đông đối với toàn bộ số cổ phần thuộc sở hữu của ông Trầm Bê và những người có liên quan.

Ông Trầm Bê cũng cam kết trong quá trình thực hiện đề án tái cơ cấu và xử lý nợ xấu của ngân hàng sau sáp nhập, nếu giá trị tài sản đảm bảo cho các nghĩa vụ nợ của ông Trầm Bê và những người có liên quan không đủ sẽ bổ sung thêm các tài sản khác thuộc sở hữu của ông.

Với thương vụ sáp nhập ngân hàng đình đám này, Sacombank sẽ thuộc nhóm 5 ngân hàng lớn nhất Việt Nam với tổng tài sản đạt 290.861 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu đạt 22.645 tỷ đồng, trong đó vốn điều lệ là 18.853 tỷ đồng; mạng lưới hoạt động lên đến 567 điểm giao dịch trên cả nước và hai nước Lào, Campuchia; tổng số cán bộ, nhân viên là 15.510 người.