Phát triển ký sinh vật gây bệnh trên da
Kem trộn, một ngôn từ được nhiều chị em biết đến, đặc biệt ở các tỉnh thành phía Nam. Không ít người đã sử dụng kem trộn như là một chế phẩm với mục đích làm trắng, dưỡng da, thậm chí còn được dùng để trị mụn trứng cá, trị nám...
Như đã đề cập ở số bài viết trước đây, kem trộn được hình thành do người sản xuất tự ý pha chế nhiều sản phẩm hiện có trên thị trường lại với nhau như một hoặc nhiều loại kem nào đó theo ý nghĩ đơn giản của mình. Loại kem này có kết hợp nhiều chất với nhau như aspirin PH8, vitamin E, cortibion và lincocin... để có tác dụng làm đẹp làn da như ý muốn. Tuy nhiên, điều này dễ dẫn đến nhiều tác dụng bất lợi, nếu người dân sử dụng tuỳ tiện không theo sự kiểm soát của chuyên môn.
Hậu quả đầu tiên của kem trộn gây nên chính là da có thể bị teo sau một thời gian sử dụng. Đặc biệt, ở những vùng da mỏng như da mặt, cổ. Đối với người sử dụng kem trộn để làm trắng da tay có thể xảy ra tình trạng rạn nứt da ở hai bên vùng da tiếp giáp giữa ngực và mặt trong cánh tay.
Tình trạng rối loạn sắc tố xảy ra ở những phụ nữ sử dụng kem trộn để trị nám. Lúc đầu nám phai đi nhanh chóng. Nhưng chẳng bao lâu sau nám da xuất hiện trở lại gấp bội lần. Đi kèm với biểu hiện những vùng da tăng sắc tố xen lẫn với những chấm giảm sắc tố, tạo nên hình ảnh rối loạn sắc tố khó phục hồi.
Kem trộn còn tạo điều kiện làm trỗi dậy sự phát triển của nhiều loại ký sinh vật gây bệnh trên da. Như vi nấm và một số tác nhân khác làm cho diễn tiến của bệnh càng trở nên phức tạp.
Theo một số nghiên cứu gần đây, ở nước ta có sự xuất hiện tình trạng nhiễm Demodex. Đây là một loại ký sinh vật có thể thường trú trên da người lành với một số lượng rất ít, không có khả năng gây bệnh. Nhưng đối với những làn da sử dụng thường xuyên kem trộn hay các sản phẩm chứa corticoid, Demodex có thể xuất hiện với một số lượng đáng kể. Lúc đó, chúng trở thành tác nhân gây bệnh với tên gọi viêm da do Demodex.
Phần lớn các trường hợp có sử dụng kem trộn, da trở nên vô cùng nhạy cảm. Từ một làn da khoẻ mạnh có sức đề kháng tốt, sau một thời gian sử dụng kem trộn đã trở thành một làn da nhạy cảm, yếu ớt, rất dễ kích ứng với nhiều sản phẩm sau đó, ngay cả các sản phẩm điều trị, gây nhiều trở ngại cho những tiến trình điều trị tiếp theo.
 |
| Một trường hợp bị giãn mạch da do kem trộn. |
Chữa trị khó khăn
Trước đây, Viện Kiểm nghiệm Dược phẩm đã phát hiện ra một số mẫu kem dưỡng da sử dụng chất corticoid. Các sản phẩm này được người dân sử dụng thấy nghi ngờ đưa đến cũng như mẫu bán trôi nổi trên thị trường.
Nói về kem trộn, ngoài các tác dụng bất lợi do các hoạt chất có chứa corticoid nêu trên, một vấn đề khác cần được bàn luận, đó là sự tương tác giữa các thành phần có trong các sản phẩm khác nhau. Trong thuốc bôi ngoài da thường có hai thành phần: Dược chất là những chất có tác dụng dược lý với tính chất lý hoá khác nhau. Tá dược là những thành phần có ý nghĩa trong việc ổn định thể chất thành phẩm, giúp cho dược chất ngấm vào da dễ dàng hơn để phát huy tác dụng. Như vậy, mỗi thành phẩm khác nhau thường có các tá dược khác nhau tùy theo mục đích của nhà sản xuất muốn phát huy tác dụng một cách tối ưu. Vì thế, nếu đem trộn nhiều loại kem với nhau có thể sẽ xảy ra một số tình huống bất lợi do sự tương kỵ giữa các hoạt chất hoặc các tá dược khác nhau. Đấy cũng là một vấn đề cần được lưu ý.
Chữa trị làn da bị ảnh hưởng bởi kem trộn sẽ gặp nhiều khó khăn. Chính vì những tác hại do corticoid có trong những loại kem trước đây đã làm cho làn da vô cùng nhạy cảm có những cảm giác khó chịu như ngứa, đỏ da, nổi mụn, sạm. Bên cạnh đó, dễ xảy ra tình trạng tái vượng bệnh do corticoid gây nên, nhất là trong giai đoạn người bệnh ngừng sử dụng corticoid để bắt đầu một phương pháp điều trị khác.
Trong giai đoạn này, người bệnh dễ nản lòng, không hợp tác với điều trị. Chính vì thế, việc tư vấn rất quan trọng để người bệnh hiểu rõ và thực hiện từng bước để khắc phục các hậu quả trong giai đoạn đầu. Sau đó sẽ tiến tới thực hiện các biện pháp điều trị và chăm sóc tiếp theo, nhằm cải thiện tình trạng làn da theo mong muốn.
Cũng vì trộn đủ loại vào đó nên chúng ta có thể thấy các thể chất trong những lọ kem trộn thường không đồng nhất, có khi thay đổi màu sắc và mùi hương so với ban đầu. Đây cũng là những biểu hiện cần lưu ý khi chọn mua sản phẩm. Bên cạnh đó, việc lựa chọn những sản phẩm được kiểm duyệt rõ ràng, những hãng sản xuất có uy tín là thật sự cần thiết.
TS.BS Huỳnh Văn Bá