Căn cứ đo lượng cholesterol trong máu

LDL cholesterol là gì? LDL là một loại lipoprotein mang Cholesterol trong máu. LDL được coi là không có ích bởi vì nó làm Cholesterol dư thừa xâm nhập vào màng của thành mạch máu, góp phần làm xơ cứng động mạch (xơ vữa động mạch) và bệnh tim. Do đó LDL-Cholesterol ( LDL-C ) thường được gọi là Cholesterol "xấu".

Khi có quá nhiều LDL- Cholesterol bị đưa vào các màng của thành động mạch, dần dần làm hẹp đường kính của mạch. Sau đó, kết hợp với các chất khác trong màng của thành động mạch tạo thành những mảng xơ vữa (atherosclerosis). Những mảng này có thể bị rạn nứt làm cho thành động mạch không được trơn tru. Khi máu chảy qua những chỗ "gồ ghề" này, dòng máu dễ bị hỗn lọan không đều, trì trệ và dễ đông lại thành cục máu đông (thrombus). Cục máu đông này có thể phát triển theo kiểu "phù sa bồi đắp", lớp lớp chồng lên nhau, cục máu đông lớn dần lớn dần, dẫn đến tắt nghẽn động mạch. Nếu trường hợp này xảy ra trong động mạch vành tim thì kết quả là nghẽn mạch tim, gây chứng nhồi máu cơ tim. Trong trường hợp cục máu đông bị bong ra khỏi thành động mạch, trôi theo dòng máu cho đến khi kẹt vào một mạch có đường kính nhỏ hơn và làm nghẽn mạch ấy. Nếu chẳng may đấy là mạch máu của não thì kết quả là chứng tai biến mạch máu não.

HDL Cholesterol là một thứ chất đạm béo nữa vận chuyển Cholesterol về gan cho gan phá hủy đi. Chất đạm béo này nặng, có tỷ trọng cao, tiếng Anh gọi là "High Density Lipoprotein", tên tắt là HDL. HDL có khả năng lấy bớt Cholesterol từ các mảng bám vào thành mạch máu để mang về gan hủy đi. Cho nên người có nhiều HDL thì giảm được nguy cơ đứng tim và tai biến mạch máu não. Nếu HDL ít quá, thì rủi ro đứng tim và tai biến mạch máu não nhiều lên.

Vì vậy, HDL có tên là "cholesterol tốt." HDL Cholesterol trong máu bị thấp, có thể là do di truyền, nhưng nếu tập luyện thể lực nhiều, thì HDL sẽ tăng cao.

Cholesterol trong máu bao nhiêu là tốt? Tài liệu của Hội Tim Hoa Kỳ xếp hạng như sau:

• Lượng cholesterol (mg/dl) ít hơn 200, hoặc ít hơn 5.2 nếu tính ra mmol/dl* , thì được xếp hạng tốt.

• Lượng cholesterol (mg/dl) từ 200 đến 239, hoặc từ 5.2 đến 6.2 mmol/dl, có thể bị tăng rủi ro bệnh tim mạch.

• Lượng cholesterol nhiều hơn 240, hoặc nhiều hơn 6.2 mmol/ dl, thì nhiều rủi ro bệnh tim mạch.

Dựa theo những kết quả khảo cứu gần đây, nhiều Bác sỹ khuyên bệnh nhân nên giữ cholesterol ở mức dưới 180mg/dL.

Nhưng ngày nay việc đo lượng cholesterol trong máu thường đi thêm vào chi tiết, cho biết lượng LDL cholesterol và HDL cholesterol , nên căn cứ vào hai thứ này thì chính xác hơn.

LDL cholesterol nên ở mức dưới 100 mg/dl, nếu là người bình thường. Nếu là người có những rủi ro khác về bệnh tim mạch, như là di truyền, hút thuốc, tiểu đường, mập phì, v.v thì nên giữ LDL cholesterol ở mức dưới 70 mg/dL. Trẻ em nên có lượng LDL cholesterol dưới 35 mg/dL.

Trái lại, HDL cholesterol cao thì tốt. Nên giữ HDL cholesterol ở mức trên 50 mg/dl.

Cũng có khi phòng thí nghiệm cho biết tỷ số cholesterol/HDL, gọi là ước lượng rủi ro tim mạch.

Thí dụ cholesterol là 200 mg/dl, HDL là 50 mg/dl, thì tỷ số là 200/50 hay là 4. Tỷ số này đừng để quá 5. Giữ ở mức 3.5 là tốt nhất. Tuy nhiên, có ý kiến cho là không cần biết tỷ số này, cứ căn cứ vào lượng cholesterol tổng quát và LDL, HDL là được rồi.