Theo GS Bùi Công Hiển, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Côn trùng học, hiện tượng tưởng như bất thường này thực tế lại rất dễ giải thích.
Tái xuất để lánh nạn
Theo giải thích của GS Bùi Công Hiển, vào các tháng mùa đông (từ tháng 12 năm trước đến tháng 1, 2, 3 năm sau), các loài rắn, rết, thằn lằn, giun, rết, cóc, nhái... đều ít xuất hiện vì còn mải đi tránh đông. Lý do là vì các loài này thuộc loại biến nhiệt, cơ thể không thích nghi được với sự thay đổi của môi trường nên phải đi tránh. Thậm chí, không chỉ đi tránh đông bằng cách ẩn nấp sâu trong đất, trong khe kẽ, hang hốc... mà nhiều loài thậm chí còn ngừng cả sinh sản trong thời điểm này. Xét về lý thuyết, vào mùa đông, rắn, giun... gần như biến mất.
Tuy nhiên, mùa đông thường xuất hiện nhiều đợt không khí lạnh. Giữa các đợt không khí lạnh, thời tiết thường nắng, nóng oi bức và ngột ngạt (kiểu thời tiết này khiến nhiều người cảm thấy như có mùa hè trong mùa đông). Khi thời tiết bất ngờ nóng đột ngột sau đợt lạnh, các loài biến nhiệt thường phải "ngoi" lên mặt đất để lấy oxy, hoặc hít thở không khí. Sự tái xuất này là một cuộc lánh nạn tạm thời. Khi thời tiết quay lại lạnh, chúng lại lập tức ẩn mình để tránh rét. Đây chính là lý do mà vào những ngày có nắng giữa mùa đông chúng ta bắt gặp rắn, trăn trườn ra những chỗ có nắng để sưởi ấm, phơi nắng.
 |
| Giữa mùa đông trong lúc các loài biến nhiệt đi ngủ đông thì người dân ở Quảng Bình bất ngờ thấy "sinh vật lạ". |
Xử lý đơn giản
GS Bùi Công Hiển cho biết, nhiều người nhìn thấy giun, rết, rắn... bất ngờ xuất hiện nhiều thường hay hoảng sợ và liên hệ tới những "sinh vật lạ". Thực tế, những loài này vẫn thường xuất hiện quanh ta, có điều chúng ta không để ý, chỉ đến khi chúng "đập" vào mắt và với số lượng nhiều thì bị bất ngờ và quy chụp nó thành sinh vật lạ.
Người dân không nên lo lắng hay hoảng sợ khi bất ngờ thấy vài con rắn trườn qua cổng nhà, hoặc thấy một đám giun bò lổm ngổm. Chúng không phải là hiện tượng bất thường và việc xử lý cũng rất đơn giản.
Nhiều người dùng vôi, dùng giấm, dùng xà phòng để tiêu diệt chúng. Tuy nhiên, thực tế có thể xử lý bằng cách đơn giản hơn nhiều là gom chúng lại đổ nước sôi vào hoặc đào đất chôn chúng xuống. Đối với giun, loài này không gây ra bất cứ độc hại gì cho con người, thậm chí chúng còn tốt cho đất. Nếu thấy giun xuất hiện nhiều thì dùng chổi quét, gom lại rồi chôn xuống đất.
Đối với các loài như rết, bọ cạp, cuống chiếu... chứa độc tố có thể gây ngứa, lở loét nếu chúng ta vô tình quệt phải chúng. Nhưng cần phải nhớ rằng, những loài này nếu có xuất hiện thì mật độ không nhiều, chỉ một đến vài con. Vì thế, có thể dùng biện pháp cơ học là dùng tay (cách tốt nhất là đeo găng tay để tránh sự tiếp xúc trực tiếp, loại trừ nguy cơ bị dính độc) để tóm gọn chúng, sau đó nhúng vào nước sôi. Một cách đơn giản khác là dùng vật gì đó to chắc đập cho chúng chết (để tránh khi đập chúng chỉ bị ngất chứ chưa chết thì sau khi đập nhúng chúng vào nước sôi).
Ngoài ra, cách phòng tránh tốt nhất là vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, nhất là những ngôi nhà có vườn, ở gần ao, cống, rãnh hoặc nhà có nhiều khe kẽ để tránh những loài này bò vào nhà. Đối với những gia đình ở thành phố có sử dụng máy hút bụi thì nên thường xuyên hút bụi để vệ sinh nhà cửa, nếu có "sinh vật lạ" xuất hiện thì gom chúng vào túi nilon sau đó nhúng vào nước sôi.
| Tháng 3, 4, 5, những tháng cuối xuân đầu hè, thời tiết nóng ẩm mới là thời điểm các loài côn trung sinh sôi nảy nở nhiều. Đây chính là lý do mà dân gian chọn ngày 5/5 là ngày giết sâu bọ. |
TIN LIÊN QUAN
Minh Châu