Cách xếp đặt loa âm thanh vòm 5.1 kênh hay nhất

Bài viết này thuộc loạt bài "Cách sắp đặt loa để xem nghe HD sao cho sướng nhất", bao gồm 5 phần (được liệt kê ở cuối bài).

Âm thanh 5.1 kênh được đại đa số xem là thiết lập loa tối thiểu cần thiết để tạo ra âm thanh vòm nổi. Thiết lập âm thanh 5.1 kênh được xây dựng dựa trên cách bố trí loa của thiết lập âm thanh 2.1 nhưng bổ sung thêm một kênh center (trung tâm) và một kênh surround (âm thanh vòm) bên trái và bên phải.

Để cấu hình cho dàn âm thanh 5.1, trước tiên chúng ta sắp đặt subwoofer và 2 loa front (trước) trái và phải theo cách bố trí của một dàn âm thanh 2.1. Một khi đã hoàn tất việc đặt và canh chỉnh góc của các loa front, chúng ta mới tiếp tục bố trí các loa center và surround.

Trong hệ thống âm thanh 2.1, các loa front trái và phải chịu trách nhiệm truyền phát toàn bộ nhạc nền, phần hội thoại và các hiệu ứng âm thanh. Nhưng ở thiết lập âm thanh 5.1, việc truyền phát âm thanh được rải đều khắp các loa phụ, trong đó kênh center đảm nhiệm vai trò truyền phát phần hội thoại.

Thông thường, các nhân vật trong phim xuất hiện bên trong khung hình và ở gần giữa màn hình, do đó kênh center là vị trí hoàn hảo để truyền phát phần hội thoại của nhân vật, giúp cho người xem có trải nghiệm thật nhất khi nghe được giọng nói phát ra trực tiếp từ người diễn viên trên màn hình.

Kênh center cần phải được bố trí "chết" (cố định) ở giữa, đối diện với ghế ngồi xem chính và phải được đặt theo kiểu toe-out (tức loa đặt trực diện với mặt người xem, không được xoay góc về trái hoặc phải).

Kênh center cũng nên đặt gần ngang bằng độ cao của tai người xem nếu cách thiết lập của bạn cho phép, và có thể đặt ngay phía trên hoặc phía dưới màn hình. Nếu bạn không thể đặt loa gần sát với cạnh dưới hoặc cạnh trên của màn hình như mong muốn, bạn có thể chỉa mặt loa hơi chúc xuống (nếu treo loa bên trên màn hình) hoặc chúc lên (nếu đặt loa ở dưới màn hình) nhằm để hướng âm thanh phát thẳng về phía đầu người xem.

Đặt các kênh surround trái và phải:

Cũng giống như việc bổ sung kênh center nhằm giảm tải truyền phát âm thanh từ các kênh trái và phải của thiết lập 2.1, việc bổ sung thêm các kênh surround trái và phải cũng góp phần san sẻ việc truyền phát. Các kênh âm thanh surround chịu trách nhiệm phát ra các loại âm thanh môi trường xung quanh. Chẳng hạn khi bạn đang xem một chương trình hòa nhạc "sống", thì các tiếng cổ vũ, vỗ tay, huýt sáo của khán giả sẽ được phân phối qua các kênh surround này, tạo ra trải nghiệm "ảo thanh" giống như bạn đang ngồi ở hàng ghế đầu của buổi hòa nhạc vậy.

Nhằm bố trí các kênh surround trái và phải có được hiệu ứng âm thanh tốt nhất, bạn cần phải đặt các loa này về một góc khoảng 90-110 độ so với vị trí ngồi xem của bạn; hay nói cách khác là đặt chúng ngay bên cạnh tai trái và tai phải, hoặc đặt chếch ở phía sau một chút khoảng 10-20 độ. Thêm vào đó, bạn cũng nên đặt các loa surround hơi cao trên đầu một chút.

Trường hợp căn phòng của bạn có hình dáng hoặc có đồ nội thất cản trở không thể thiết lập bố trí như trên, thì giải pháp tốt nhất vẫn là đặt các loa surround ở phía sau nhưng xa hơn một chút và đưa lên vị trí cao hơn, chứ không nên đặt loa surround trước mặt và ở vị trí thấp hơn - bởi nếu không, âm thanh và tiếng động môi trường sẽ phát ra như thể nó đến từ phía trước mặt bạn thay vì phải đến từ 2 bên và phía sau.

Điều quan trọng cần lưu ý rằng bài viết này là nhằm đưa cách thức tối ưu cho âm thanh "rạp hát tại gia" theo thông số thiết lập chung nhất. Mặc dù trên các diễn đàn chuyên thảo luận về âm thanh nghe nhìn chất lượng cao và "rạp hát tại gia", có không ít người thường hay quan tâm sâu sắc hoặc "ám ảnh" về các thông số chính xác cho góc đặt loa hay độ cao đặt loa cùng nhiều chi tiết khác về thiết lập loa, nhưng đa phần các thông số đó đều thuộc các phạm vi mà Kiến Thức đã nêu ra ở trên - cũng là các thông số chung mà các kỹ sư âm thanh khuyến cáo đối với "rạp hát tại gia".

Vấn đề ở đây là bạn cần thực hiện theo phương pháp thử-sai. Tức là trong quá trình thực hiện theo các hướng dẫn trên, bạn cũng cần di chuyển và sắp đặt loa tại các vị trí thử nghiệm khác nhau cho đến khi nào bạn cảm thấy âm thanh phát ra hay nhất đối với bạn và những người cùng xem nghe với mình.