Vụ container đâm innova đi lùi: Tòa nên…xem lại Luật?

Theo đó, HĐXX quyết định sửa một phần bản án sơ thẩm, giảm án cho bị cáo Ngô Văn Sơn (40 tuổi, tài xế xe innova) từ 10 năm tù xuống còn 9 năm tù và bị cáo Lê Ngọc Hoàng (33 tuổi, tài xế xe container) từ 8 năm tù xuống còn 6 năm tù cùng về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.

Về phần dân sự, tòa thấy cần tăng tiền bồi thường tổn thất tinh thần cho gia đình bị hại. Bị cáo Sơn chịu 2/3, Hoàng chịu 1/3 tổng số 1,4 tỷ đồng bồi thường cho các bị hại.

Mặc dù đã có giảm án cho cả hai bị cáo, tuy nhiên ngay sau khi kết thúc, bản án của tòa phúc thẩm của TAND tỉnh Thái Nguyên đã vấp phải phản ứng dữ dội từ dư luận nói chung và đặc biệt là giới tài xế.

Cánh lái xe cho rằng bản án thiếu thực tế, bất công khi... đánh đố lái xe container phải phát hiện từ xa chiếc innova đang chạy lùi về phía đầu container phi với tốc độ 62km/h cùng sức nặng 30 tấn thép sau xe.

Theo lời khai của tài xế container đâm innova đi lùi, khi cách innova phía trước 70m anh mới thấy xe này bật đèn phanh báo hiệu (chứ không phải là đèn báo lùi). Và kết quả trích xuất hộp đen container đang chạy ở tốc độ 62km/h giảm ngay xuống bằng 0km/h. Do đó có thể thấy, thời điểm phát hiện sự bất thường từ xe innova, tài xế Hoàng đã rà phanh lại ngay chứ không giảm tốc độ để chậm đi một nhịp xử lý nữa.

Tuy nhiên, lưu ý rằng ngay cả khi xe innova bật đèn hậu nhấp nháy báo hiệu thì cũng chỉ giúp cho xe đằng sau biết được là xe đang dừng đỗ lại, không thể biết được là xe phía trước đang lùi. Theo tiêu chuẩn, đèn báo lùi trên ô tô thường được quy định màu trắng, không phải màu đỏ nên rất khó nhận biết cho xe sau khi đang chạy cao tốc, chính vì vậy luật mới cấm lùi xe trên đường cao tốc.

Không một con người nào bằng mắt thường lại có thể phát hiện xe đi cùng chiều trước mặt lại đang lùi ngược về phía mình khi mình đang chạy tốc độ cao về phía trước. Và như tài xế xe container đang chạy 62km/h thì lại càng không thể phát hiện được xe phía trước cách 70m đang lùi ngược lại về đầu xe mình.

Cho nên trong mọi trường hợp lùi xe, luật Giao thông đường bộ (điều 16 khoản 1) yêu cầu tài xế phải quan sát phía sau chắc chắn không có gì gây nguy hiểm mới được lùi. Đó là điều quan trọng nhất để lùi được xe, mặc dù vẫn phải bật đèn báo lùi cho xe sau.

Chính vì lùi xe phải đảm bảo yêu cầu tối quan trọng quan sát hết được phía sau mới được lùi, cho nên Luật giao thông đường bộ (điều 16 khoản 2) đã cấm không được lùi trên đường cao tốc. Bởi lẽ trên đường cao tốc, các xe chạy tốc độ từ 60-120 km/h nên không thể kịp quan sát hết các xe phía sau sắp chạy ập đến.

Và khi luật đã cấm lùi xe trên đường cao tốc, thì đương nhiên khoảng cách giữa 2 xe chạy trong Thông tư 91/2005/TT-BGTVT là để áp dụng cho các phương tiện lưu thông chạy tiến về phía trước chứ không áp dụng cho các phương tiện chạy lùi. Và cũng bởi xưa nay luật pháp về giao thông đường bộ đương nhiên là về giao thông tiến chứ chẳng bao giờ là giao thông lùi cả.

Đó là một trình độ nhận thức đơn giản về pháp luật mà bất cứ người dân không có chuyên môn về pháp luật nào cũng có thể hiểu được, chẳng lẽ Hội đồng xét xử ở Thái Nguyên được đào tạo chuyên môn ngành luật lại không hiểu được ?

Từ khi có lịch sử lập pháp tới giờ, trên khắp toàn thế giới, chưa ở đâu, lúc nào lại quy định khoảng cách giữa 2 xe ...chạy lùi, như ...trí tưởng tượng của Hội đồng xét xử cả 2 cấp ở Thái Nguyên cả. Trong trường hợp xe container đâm xe innova đang chạy lùi, thì theo quan điểm của Hội đồng xét xử cả 2 cấp, để giữ đúng khoảng cách với xe innova đang chạy lùi, thì chẳng lẽ xe container chạy tiến phía sau cũng phải ngay lập tức chuyển sang chạy lùi lại?

Quả thực, đó là ý tưởng vượt ngoài khả năng tưởng tượng của tuyệt đại đa số mọi người, và tất nhiên, ý tưởng đó của 2 cấp Hội đồng xét xử ở Thái Nguyên cũng đã vượt ra ngoài tầm quy định cho tất cả mọi người của luật pháp về giao thông đường bộ. Cho nên trong trường hợp này cả 2 cấp Hội đồng xét xử tỉnh Thái Nguyên đã không áp dụng đúng luật giao thông đường bộ, không tuân thủ nguyên tắc xét xử chỉ tuân theo pháp luật.

Cho nên, việc áp dụng khoảng cách giữa 2 xe theo Thông tư 91/2005/TT-BGTVT của Hội đồng xét xử cả 2 cấp ở Thái Nguyên vào trường hợp xe chạy lùi là sai hoàn toàn, sai ngay về kiến thức cơ bản của pháp luật.

Trường hợp xe innova chạy lùi ngược chiều trên cao tốc thuộc điều cấm của Luật Giao thông đường bộ. Bởi vậy, đương nhiên hành vi của tài xế xe container đã nằm trong điều 20 của BLHS 2015 "Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội trong trường hợp không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự".

Ở đây cần nhận ra rằng, khi xe innova chạy lùi (chứ không phải đứng yên) vi phạm luật nghiêm trọng lao vào đầu xe container đang chạy tiến đúng luật, thì tức là xe innova đã đâm lùi vào xe container chứ không phải xe container đâm tiến vào xe innova đang chạy tiến (hay đứng yên) phía trước. Và như vậy có thể hiểu là chính xe Innova mới là xe đâm vào xe container gây ra tai nạn.

Do đó, rất mong Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao xem xét hủy bản án này theo trình tự giám đốc thẩm, và xem xét lại năng lực xét xử của các thẩm phán trong Hội đồng xét xử đã ra các bản án oan sai ở 2 cấp xét xử này.