Phạt 90 triệu đồng vì đổi 100 USD tại tiệm vàng: Có đúng luật?

Mới đây vụ việc UBND TP Cần Thơ ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê (38 tuổi, ở phường An Hòa, quận Ninh Kiều) vì đã mang đổi 100 USD tại tiệm vàng và tịch thu gần 2,3 triệu đồng đã đổi được đang thu hút sự quan tâm của dư luận với nhiều ý kiến trái chiều.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng VPLS Nguyễn Anh, Đoàn LSTP Hà Nội) đã đưa ra quan điểm đánh giá vụ việc phạt 90 triệu vì đổi 100 USD.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm dẫn giải căn cứ Pháp lệnh ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH ngày 13/12/2005;Thông tư số 20/2011/TT-NHNN ngày 29/8/2011 quy định việc mua, bán ngoại tệ tiền mặt của cá nhân với tổ chức tín dụng được phép quy định địa điểm mua, bán ngoại tệ và Nghị định 89/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 quy định điều kiện đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế.

Từ đó, theo Luật sư Thơm, chiểu theo quy định trên thì việc quản lý của Nhà nước về hoạt động đổi ngoại tệ của công dân là rất chặt chẽ, chỉ được thực hiện trong các mạng lưới của tổ chức tín dụng và các đại lý đổi ngoại tệ của tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng ở đây được hiểu là doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng với nội dung nhận tiền gửi và sử dụng tiền gửi để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán

Căn cứ theo điểm a, khoản 3, Điều 24 Nghị định 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng “Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ”. Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu số ngoại tệ, đồng Việt Nam đối với hành vi vi phạm theo điểm a, khoản 8 Điều 24.

“Xét về mặt pháp luật, UBND TP Cần Thơ ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Nguyễn Cà Rê là không sai. Bởi trong quy định xử phạt hành chính đối với cá nhân bán ngoại tệ cho tổ chức không được phép đổi ngoại tệ thì không có quy định về số lượng ngoại tệ bán ra nhiều hay ít đều bị xử phạt từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng”, Luật sư Thơm cho biết.

Tuy nhiên, Luật sư Thơm cho rằng, xét về thực tế, ông Nguyễn Cà Rê chỉ bán ra cho cửa hàng 100 USD là chưa nghiêm trọng nên xử phạt lên đến gần 40 lần tang vật vi phạm là quá nghiêm khắc.

Luật xử phạt vi phạm hành chính 2012 quy định tại Điều 21 các hình thức xử phạt hành chính bao gồm: Cảnh cáo. Phạt tiền (hình phạt chính). Trong đó, hình thức xử phạt cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo.

Do đó, theo quan điểm của luật sư, trong trường hợp đối với anh Nguyễn Cà Rê đổi 100 USD chỉ cần xử phạt hành chính cảnh cáo là có căn cứ, phù hợp với thực tế trong sự việc này.

“Ở đây, chúng ta chỉ cần xử phạt các Cửa hàng thu đổi ngoại tệ không được phép. Bởi lẽ, các cửa hành kinh doanh vàng bạc này khi thành lập đều có ý thức rõ việc mua bán ngoại tệ là trái phép nhưng vì lợi nhuận đã bất chấp pháp luật nên cần thiết phải xử phạt nghiêm minh theo quy định của pháp luật”, Luật sư Thơm nói.

Mặt khác, theo quan điểm của luật sư, qua việc UBND Tỉnh Cần Thơ xử phạt này thấy có những bất cập về mặt xử phạt hành chính theo Nghị định 96/2014/NĐ-CP đối với hành vi cá nhân bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ. Cần cụ thể hóa số ngoại tệ bán theo giá trị để làm căn cứ xử phạt.

“Trường hợp nếu bán 5 – 10 USD mà vẫn bị xử phạt từ 80 – 100 triệu thì có hợp lý hay không ?”, Luật sư Thơm đặt câu hỏi.